Ανάλυση του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ
Η βαρύτατη ήττα της ΝΔ στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση, την οποία για (ορθολογικά) ανεξήγητους λόγους επεδίωξε, έχει ως φυσιολογικό αποτέλεσμα, να εστιάζεται σήμερα το ενδιαφέρον των Μέσων Ενημέρωσης, στα εσωκομματικά της τεκταινόμενα. Ενδιαφέρον, ωστόσο, που δεν συναντά το αντίστοιχο κοινωνικό ενδιαφέρον, από την πλευρά των πολιτών. Συγκεκριμένα, μόνον 4 στους 10 πολίτες (38%) δείχνουν να ενδιαφέρονται για τις εξελίξεις στο χώρο της νέας αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ η ευρύτερη κοινωνική πλειοψηφία (62%) τείνει μάλλον να αδιαφορεί. Μάλιστα, σε σύγκριση με την αντίστοιχη κομματική διαδικασία του ΠΑΣΟΚ, το 2007, το κοινωνικό ενδιαφέρον σήμερα για τη ΝΔ είναι σαφώς χαμηλότερο (53% το 2007, έναντι 38% σήμερα). Ειπωμένο, διαφορετικά, αυτή τη στιγμή, το προσεχές συνέδριο της ΝΔ, σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι συνέβη το 2007 με το ΠΑΣΟΚ, παραμένει μια εσωτερική κομματική υπόθεση, ένα πολιτικό γεγονός, μειωμένης κοινωνικής ορατότητας και ενδιαφέροντος.
Από την άλλη πλευρά, το ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίσσεται η διαδικασία διαδοχής είναι εξαιρετικά δυσμενές για τη ΝΔ. Η πλειοψηφία των πολιτών (61%), αλλά και των ίδιων των (εναπομεινάντων) ψηφοφόρων της ΝΔ (52%) πιστεύουν ότι η κρίση της ΝΔ θα ξεπεραστεί δύσκολα, ενώ αντίστοιχος αριθμός πολιτών (58%) εκτιμά ότι θα απαιτηθεί χρόνος μεγαλύτερος από την επόμενη 4ετία, για να επιστρέψει το κόμμα στην εξουσία.
Η δυναμική των υποψηφίων
Στην έρευνα της Public Issue για την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ η σύγκριση των υποψηφίων Προέδρων γίνεται σε τρία επίπεδα: Πρώτον, αξιολογώντας δεκαέξι χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, δεύτερον επτά σημαντικές ηγετικές ικανότητες και, τρίτον, με την τοποθέτησή τους (καθώς και την αντίστοιχη της ΝΔ) στον ιδεολογικό άξονα Αριστερά/Δεξιά. Μεταξύ των 4 υποψηφίων, η Ν.Μπακογιάννη κυριαρχεί σε 10 (από 16) χαρακτηριστικά προσωπικότητας και σε όλες ανεξαιρέτως (7) τις ατομικές ικανότητες, που συγκροτούν το προφίλ ενός ηγέτη. Με βάση μάλιστα, τον αθροιστικό δείκτη ηγετικών ικανοτήτων, που κατασκευάζεται από τα επτά χαρακτηριστικά, η κ.Μπακογιάννη συγκεντρώνει ποσοστό από 39,5% (στο σύνολο του εκλογικού σώματος) μέχρι 46% (μεταξύ των ψηφοφόρων της ΝΔ) και -το κυριότερο- 43,5%, μεταξύ των βεβαίων ότι θα ψηφίσουν για Πρόεδρο της ΝΔ. Επίσης, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, ότι στην κλίμακα Αριστερά/Δεξιά 1-10 (με μέσον της κλίμακας το 5.5), τοποθετείται στο 7,5, ταυτίζεται δηλαδή με τη θέση στην οποία τοποθετεί το εκλογικό σώμα και τη Νέα Δημοκρατία. Διαθέτει δε και τη συντριπτική παράσταση νίκης, και στα τρία επίπεδα εκλογέων, που διερευνώνται στην έρευνα, δηλαδή στο σύνολο (79%), στους ψηφοφόρους ΝΔ 2009 (77%), αλλά και σε όσους δηλώνουν σήμερα με βεβαιότητα ότι θα προσέλθουν στις κομματικές κάλπες (69%, εάν βεβαίως προκριθεί τελικώς η ανοικτή διαδικασία).
Μεταξύ των επόμενων δύο υποψηφίων, δηλαδή του Δ.Αβραμόπουλου και του Α.Σαμαρά, ο πρώτος προηγείται σε 2/16 χαρακτηριστικά προσωπικότητας (σοβαρός 38%, αισιόδοξος 29%), ενώ ο δεύτερος σε κανένα. Παράλληλα, ως προς τη σημαντικότερη διάσταση των ηγετικών ικανοτήτων, ο κ.Αβραμόπουλος προηγείται του 3ου ανθυποψηφίου του σε 4/7 χαρακτηριστικά, ενώ ο κ.Σαμαράς σε 2/7. Ισχυρότερα σημεία του κ.Αβραμόπουλου εμφανίζονται: η διασφάλιση/εγγύηση της ενότητας της ΝΔ (24%, έναντι μόλις 9% του κ.Σαμαρά) και η πρωθυπουργική ικανότητα (22%, έναντι 17%). Αντιθέτως, ως ισχυρότερο πλεονέκτημα του κ.Σαμαρά καταγράφεται η προώθηση της ανανέωσης του κόμματος (23%, έναντι 18% του κ.Αβραμόπουλου) και σε μικρότερο βαθμό η αντιμετώπιση του Γ.Παπανδρέου (16%, έναντι 13%). Ταυτόχρονα, με βάση τον άξονα Α/Δ και οι δύο κατατάσσονται σε «κεντροδεξιές» θέσεις του άξονα (ο Δ.Αβραμόπουλος στο 6,8 και ο Α.Σαμαράς στο 6,9). Τέλος, ο τέταρτος (και λιγότερο ισχυρός) υποψήφιος, Π.Ψωμιάδης, προηγείται μεν σε 4/16 ατομικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας, που αποδεικνύουν ότι διατηρεί -ως πολιτικό πρόσωπο- υψηλή κοινωνική αποκρισιμότητα (responsiveness), αλλά υστερεί σημαντικά, σε όλα τα ηγετικά χαρακτηριστικά.
Το δυνητικό εκλογικό σώμα
Ηχεί παράδοξο, αλλά η πρόθεση συμμετοχής του εκλογικού σώματος στην επερχόμενη κομματική διαδικασία της ΝΔ, που καταγράφεται σήμερα (22% των ερωτηθέντων απαντούν με βεβαιότητα ότι προτίθενται να συμμετάσχουν), εμφανίζεται σχετικά υψηλότερη, ακόμη και από εκείνη που καταγράφηκε το 2007, για την αντίστοιχη τότε διαδικασία του ΠΑΣΟΚ (18%). Ενδεχομένως, η εν λόγω διαδικασία μπορεί να αποτελέσει για την κοινωνική βάση της Νέας Δημοκρατίας, (πολιτική και ψυχολογική) διέξοδο στην βαριά και «τραυματική» ήττα, που υπέστη. Και τούτο, όχι μόνον για το τμήμα που παρέμεινε στις πρόσφατες εκλογές παραταξιακά πιστό, αλλά και για εκείνο που μετατοπίσθηκε στο ΠΑΣΟΚ, ακόμη και για εκείνο που απείχε. Είναι ενδεικτικό της ρευστότητας, που παρατηρείται, ότι μόνον το 61% όσων δηλώνουν με βεβαιότητα ότι θα ψηφίσουν για το νέο Πρόεδρο της ΝΔ, υπήρξαν ψηφοφόροι της ΝΔ στις πρόσφατες εκλογές. Ως προς αυτήν την παράμετρο, είναι προφανές, ότι ο βαθμός «εξωστρέφειας» και οι διαστάσεις μαζικότητας της προσεχούς διαδικασίας εκλογής του/της νέου/ας Προέδρου της ΝΔ, οι οποίες δεν έχουν ακόμη αποσαφηνισθεί, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ “Μειωμένο ενδιαφέρον για το ράλι της διαδοχής” (25/10/2009)