Πολιτικό Βαρόμετρο 162, Φεβρουάριος 2017 – ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Στάσεις απέναντι στο ευρώ και τη δραχμή

Πανελλαδική τηλεφωνική έρευνα, χωρίς κάλπη σε δείγμα 1.002 ατόμων, ηλικίας 17 ετών και άνω που διαθέτει το εκλογικό δικαίωμα, 7-16/2/2017.

Συρρικνώνεται διαχρονικά η κοινωνική υποστήριξη προς το Ευρώ

Τέσσερις στους 10 Έλληνες πολίτες (40%) εκφράζουν σήμερα αρνητική γνώμη για το Ευρώ. Η συμπαγής αυτή μερίδα της κοινής γνώμης έχει προκύψει ως αποτέλεσμα μιας συστηματικής τάσης διάβρωσης της κοινωνικής υποστήριξης προς το ενιαίο νόμισμα, που καταγράφεται στο εκλογικό σώμα κατά την τελευταία διετία (Φεβρουάριος 2015 – Φεβρουάριος 2017). Αξίζει να σημειωθεί ότι την επαύριο της πρώτης εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ, το ποσοστό αρνητικών κρίσεων για το Ευρώ προσέγγιζε μόνον το 20% (τον Φεβρουάριο του 2015), ενώ μετά την επανεκλογή του καταγράφηκε στο 32% (Οκτώβριος 2015, βλέπε διάγραμμα). Στον 1½  χρόνο που έχει μεσολαβήσει, έκτοτε, τίποτα δεν δείχνει ότι η τάση αυτή έχει ανακοπεί, το αντίθετο.

Από την άλλη πλευρά, η κοινωνική πλειοψηφία του εκλογικού σώματος (58%, 6 στους 10 ερωτώμενους) εξακολουθεί να διατηρεί θετική γνώμη για το Ευρώ. Ωστόσο, η σημερινή πλειοψηφία δεν μπορεί να συγκριθεί με την κοινωνική αποδοχή που διέθετε το ευρώ το 2012, όταν το 81% των πολιτών εξέφραζε θετική γνώμη για αυτό.

Στάσεις απέναντι στο ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή

Η γνώμη για το ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή, αποτελεί έναν –κατά γενική ομολογία- περισσότερο σημαντικό δείκτη για τις διαθέσεις της κοινής γνώμης, απέναντι στο κοινό νόμισμα. Με βάση το τελευταίο κύμα του Πολιτικού Βαρόμετρου της Public Issue, τον Φεβρουάριο του 2017, η κοινωνική υποστήριξη για την επιστροφή στη δραχμή καταγράφεται στο 25%. Ειπωμένο διαφορετικά, ο 1 στους 4 ερωτηθέντες αποδέχεται σήμερα την άποψη ότι «τα πράγματα στη χώρα θα ήταν μάλλον καλύτερα, αν η Ελλάδα άφηνε το Ευρώ και επέστρεφε στη Δραχμή». Σε σύγκριση με δύο μήνες πριν, ο συγκεκριμένος δείκτης καταγράφει σημαντική μείωση (-5%). Η μεταβολή αυτή δεν είναι μόνον χαρακτηριστικό αποτέλεσμα της νέας κινδυνολογίας περί αποπομπής της χώρας από το ευρώ, που επανεγγράφηκε στη δημόσια συζήτηση από τους ευρωπαϊκούς παράγοντες και τα μέσα ενημέρωσης τον τελευταίο καιρό. Είναι εξίσου χαρακτηριστικό για τον βαθύτατο και παραλυτικό φόβο που έχει εγκαθιδρυθεί μόνιμα την τελευταία 7ετία και ο οποίος έχει καταστήσει εύκολη την πολιτική διαχείριση του κοινωνικού σώματος στη μνημονιακή εποχή.

Ωστόσο, αυτή η επίδραση παθητικοποίησης, δεν θα πρέπει να υπερεκτιμάται, διότι στην πολιτική υπάρχει πάντοτε και η κατά κανόνα απρόβλεπτη δυναμική των πραγμάτων. Ιδίως, όταν στο πολιτικό προσκήνιο εισέρχεται (απρόσκλητα) ο λαϊκός παράγοντας. Για παράδειγμα, το  αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, (23 Ιουνίου 2016) είχε ως αποτέλεσμα, επί σχεδόν 4 μήνες, το ποσοστό της ελληνικής κοινής γνώμης που τάσεται υπέρ της επιστροφής στη δραχμή, να κυμανθεί σταθερά περί το 30-32%. (Αυτό αποτελεί μέχρι στιγμής και το ιστορικό μέγιστο της τελευταίας 5ετίας). Δηλαδή σχεδόν το 1/3 του εκλογικού σώματος, υπό την επίδραση αυτού του καταλυτικού γεγονότος μετατοπίσθηκε και αντιμετώπιζε ευνοϊκά το ενδεχόμενο της επιστροφής, ενώ ταυτόχρονα ακόμη ένα 13%-15% (σχεδόν 1 στους 7 πολίτες) αντιμετώπιζε με αδιαφορία το ζήτημα.

1