Οι αλλαγές στην κοινωνική βάση των κομμάτων

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Το μέγεθος του αθροιστικού δείγματος του Βαρόμετρου (10.853 άτομα) επιτρέπει την αναλυτική διερεύνηση των κοινωνικών χαρακτηριστικών της εκλογικής επιρροής των πολιτικών δυνάμεων (πίνακας 1 διαγράμματα 1, 2, 3.,4, 5, 6). Η ακτινογραφία της σημερινής εκλογικής τους κοινωνιολογίας και η σύγκριση με την αντίστοιχη των εκλογών του 2000, αποκαλύπτει σημαντικές διαφοροποιήσεις και οδηγεί στην εξαγωγή ορισμένων ιδιαίτερα κρίσιμων συμπερασμάτων. Από τις δώδεκα κατηγορίες της κοινωνικο-οικονομικής κλίμακας, που χρησιμοποιείται στα πλαίσια του Βαρόμετρου, το ΠΑΣΟΚ προηγείται μόνον σε τρεις και μάλιστα με σχετική μικρή διαφορά: α) στους αυτοαπασχολούμενους επαγγελματο-βιοτέχνες, δηλαδή τα παραδοσιακά μικροαστικά στρώματα, τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, που αποτελούσαν πάντοτε μια από τις καλύτερες κατηγορίες του ΠΑΣΟΚ (το 2000 η διαφορά του ΠΑΣΟΚ από τη ΝΔ ήταν πάνω από 10%) και γ) τη σπουδάζουσα νεολαία (είχε προηγηθεί και το 2000 – πίνακας 1, διάγραμμα 1).

Αντιθέτως, η ΝΔ προηγείται σήμερα σε εννέα από τις δώδεκα κοινωνικο-οικονομικές κατηγορίες, γεγονός που υποδηλώνει πιθανότατα την ύπαρξη ενός γενικευμένου και διάχυτου κοινωνικού ρεύματος υπέρ της. Μάλιστα, σε τέσσερις κατηγορίες, η διαφορά της από το ΠΑΣΟΚ, υπερβαίνει τις 10 εκατοστιαίες μονάδες. Καλύτερες κοινωνικές κατηγορίες για τη ΝΔ είναι οι συνταξιούχοι του Δημοσίου Τομέα, τα εργοδοτικά στρώματα, οι αγρότες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Διατηρεί επίσης το προβάδισμα στις νοικοκυρές και γενικότερα στο μη-ενεργό πληθυσμό (όπως και το 2000), καθώς επίσης και στους ανέργους, ιδίως τους νέους (αυτούς που δεν έχουν εργασθεί και αναζητούν εργασία για πρώτη φορά).

Αναλυτικότερα (διάγραμμα 2), η ΝΔ διατηρεί κατ’ αρχήν την ηγεμονία στα εργοδοτικά στρώματα (41%, έναντι 27% του ΠΑΣΟΚ, +14%) και στους συνταξιούχους του Δημοσίου Τομέα (46%, έναντι 27%, +19%), που αποτελούσαν και το 2000 τις καλύτερες κοινωνικές κατηγορίες της, στις οποίες είχε αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία. Δεύτερον, έχει αυξήσει, σε σύγκριση με το 2000 σημαντικά την επιρροή της στους αγρότες (διαφορά από το ΠΑΣΟΚ, +12%), όπου είναι πιθανό σήμερα να υπερβεί το 50% (48% το 2000). Τρίτον, έχει αυξήσει σημαντικά την επιρροή της στα ελεύθερα επαγγέλματα (διαφορά +11%), όπου επίσης είναι πιθανόν να πλειοψηφήσει εκλογικά (41% το 2000, έναντι 43% του ΠΑΣΟΚ). Τέταρτον και ιδιαίτερα σημαντικό έχει αποκτήσει για πρώτη φορά το προβάδισμα, στους μισθωτούς του Δημοσίου Τομέα, που αποτελούσαν ανέκαθεν κάστρο της κοινωνικής επιρροής του ΠΑΣΟΚ. Σε αυτήν την κατηγορία, παρατηρείται πραγματική μεταστροφή, που έχει ως αποτέλεσμα να προηγείται η ΝΔ κατά 2 εκατοστιαίες μονάδες (33%, έναντι 31%).

Σχετικά με την κοινωνική απήχηση των κομμάτων της Αριστεράς, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΚΚΕ (διάγραμμα 3) υπεραντιπροσωπεύεται, ως προς το μέσο όρο του, στα παραδοσιακά μικροϊδιοκτητικά στρώματα, τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους του Δημοσίου Τομέα, ενώ ο Συνασπισμός (διάγραμμα 4) συγκεντρώνει το υψηλότερο ποσοστό του επίσης στους μισθωτούς του Δημοσίου Τομέα και, ακόμη, στους ελεύθερους επαγγελματίες και στη σπουδάζουσα νεολαία. Τέλος, το ΔΗΚΚΙ συγκεντρώνει ελαφρώς υψηλότερες προτιμήσεις στα παραδοσιακά μικροαστικά στρώματα (διάγραμμα 5), ενώ το νεοπαγές ΛΑΟΣ (διάγραμμα 6), ελαφρώς υψηλότερες στα εργοδοτικά στρώματα.

Τα διαγράμματα και ο πίνακας του άρθρου:

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (20/02/2004) με τίτλο: “Το ΠΑΣΟΚ χάνει κοινωνικές ομάδες”