Ανάλυση του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ
Τι προκύπτει από το αποτέλεσμα των εκλογών στις Νομαρχίες, τις πρωτεύουσες των νομών και τους μεγάλους Δήμους του Λεκανοπεδίου
Οι κομματικοί συσχετισμοί στις Νομαρχιακές
1) Το εκλογικό αποτέλεσμα του Α’ γύρου των φετινών Νομαρχιακών εκλογών, απέδειξε ότι δεν υφίσταται, μεταστροφή του εκλογικού σώματος. Η νομαρχιακή επιρροή των δύο κομμάτων διακυβέρνησης, παραμένει, σε σύγκριση με το 2002 ουσιαστικά αμετάβλητη, τόσο στο επίπεδο της ψήφου (Πίνακας 1), όσο και στο επίπεδο των εκλεγέντων Νομαρχών (Πίνακας 2). Το αποτέλεσμα της κάλπης δεν μεταβάλλεται, παρά τη «διόρθωση» των εντυπώσεων, που επέφερε η επικράτηση του ΠΑΣΟΚ σε 5 από τις 7 αναμετρήσεις των β’ γύρου, καθώς και οι σημαντικές απώλειες της ΝΔ στις Σέρρες, τη Μαγνησία και την Καρδίτσα. 2) Με βάση τον τελικό αριθμό ψηφισάντων στον Α’ γύρο (7.116.050 άτομα), η ΝΔ συγκεντρώνει ποσοστό 43,7% (2.906.635 ψήφοι), έναντι 40,9% του ΠΑΣΟΚ (2.719.634 ψήφοι). Η διαφορά νομαρχιακής επιρροής των δύο κομμάτων υπολογίζεται σε 2,8%, ποσοστό που μεταφράζεται περίπου σε 187.000 ψήφους. Επομένως, με βάση το πραγματικό εκλογικό αποτέλεσμα, η ΝΔ εξακολουθεί να διατηρεί σαφώς την πλειοψηφία στο εκλογικό σώμα. 3) Ο δικομματισμός διατηρείται σε επίπεδα της τάξης του 85%, έναντι 86% στις Β2004 και στις Ν2002, ενώ τα φαινόμενα της κομματικής ανυπακοής υποχώρησαν (Πίνακας 3). Παρά την επικοινωνιακή τους υπερεκτίμηση, οι ανεξάρτητοι συνδυασμοί από τα δύο μεγάλα κόμματα συγκέντρωσαν πανελλαδικά, μόλις 2,4% (162.500 ψήφους), έναντι 6,8% το 2002 (458.000 ψήφοι – Πίνακας 1). 4) Η νομαρχιακή επιρροή των δύο μεγάλων κομμάτων (43,7%-40,9%) εμφανίζεται ελαφρώς υψηλότερη από την εκτιμώμενη σήμερα βουλευτική τους επιρροή. (Η τελευταία εκτίμηση, με βάση το πανελλαδικό Βαρόμετρο της Public Issue/VPRC δίνει στα δύο κόμματα 42,5% και 38,5%, αντιστοίχως). Αυτή η απόκλιση οφείλεται πιθανώς στα εξής: α) στις ψήφους της ΝΔ περιλαμβάνεται, και ένας αριθμός ψήφων (εμπειρικά μπορεί να υπολογιστεί σε 1-1,5% του εκλογικού σώματος), που θα πρέπει να αποδοθεί στο ΛΑΟΣ.(Στις δώδεκα νομαρχίες, όπου το ΛΑΟΣ υποστήριξε, είτε επίσημους υποψηφίους της ΝΔ (6), είτε «αντάρτες» από το χώρο της ΝΔ (6). β) Στις ψήφους του ΠΑΣΟΚ περιλαμβάνεται και ένας (μικρός) αριθμός, που θα πρέπει να αποδοθεί στο ΣΥΝ, στις έξι περιοχές συνεργασίας των δύο κομμάτων. Κυρίως, όμως, οφείλεται στην αυξημένη επιρροή που κατέγραψε η κ.Γεννηματά (επίδραση του προσώπου) στην Υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς, που αντιστάθμισε, σε ψήφους, την αυξημένη αποχή στους δήμους Αθηναίων και Πειραιά.Το γεγονός αυτό, όμως, είναι αμφίβολο αν θα διατηρηθεί και στις επόμενες εθνικές εκλογές. 5) Η νομαρχιακή επιρροή των κομμάτων της Αριστεράς παρέμενε καθηλωμένη, αν και υψηλότερη από την αντίστοιχη βουλευτική. Ο Συνασπισμός, παρά την αυξημένη πλέον την αυτόνομη παρουσία του σε 42 νομαρχίες συγκέντρωσε ποσοστό 4,5% (300.000 ψήφους). Το ποσοστό, αλλά και οι ψήφοι του σε σύγκριση με το 2002 παραμένουν εντυπωσιακά αμετάβλητοι. Αντιστοίχως, η νομαρχιακή επιρροή του ΚΚΕ, συνυπολογίζοντας και τις επτά νομαρχίες, όπου υποστηρίχθηκαν στελέχη του ΔΗΚΚΙ, υπολογίζεται σε 7,2% (479.812 ψήφοι), ποσοστό επίσης αμετάβλητο σε σχέση με το 2002. Στο χώρο της Αριστεράς, θα πρέπει να σημειωθεί, ακόμη, η ενίσχυση της επιρροής της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς (1,4%, έναντι 0,85% το 2002, ή 95.000 ψήφοι), φαινόμενο που εκφράστηκε εντονότερα στο επίπεδο των Δημοτικών εκλογών. 6) Τέλος, η νομαρχιακή επιρροή του ΛΑΟΣ, μόνον στις περιοχές της αυτόνομης καθόδου (20) υπολογίζεται σε 2% (133.052 ψήφοι). Το συγκεκριμένο ποσοστό ενδέχεται να υποεκτιμά την πιθανή σημερινή βουλευτική επιρροή του κόμματος, που προκύπτει με βάση τις δημοσκοπήσεις (βλέπε διάγραμμα).
Οι κομματικοί συσχετισμοί στις πρωτεύουσες των νομών και στο Λεκανοπέδιο
Η απορρύθμιση των κομματικών ταυτίσεων, που δεν εκφράσθηκε στις Νομαρχιακές εκλογές, καταγράφηκε έντονα, τόσο στο επίπεδο των πρωτευουσών των νομών της χώρας, όσο και κυρίως στους δήμους του Λεκανοπεδίου.
Α. Σε σύνολο 52 πρωτευουσών, που αποτελούν τα μεσαία αστικά κέντρα της χώρας, η ΝΔ, αντιμετωπίζοντας «αντάρτες» σε 12 περιπτώσεις, εξέλεξε 25 δημάρχους, έναντι 30 το 2002 και το ΠΑΣΟΚ, αντιμετωπίζοντας επίσης «αντάρτες», σε 9 περιπτώσεις, εξέλεξε 27 (σε 7 περιπτώσεις μαζί με τον Συνασπισμό), έναντι 20 το 2002 (Πίνακας 4). Το ΠΑΣΟΚ (εκτός βεβαίως του Πειραιά) κατάφερε να αποσπάσει από τη ΝΔ, μια σειρά από σημαντικές επαρχιακές πόλεις, όπως η Καβάλα, η Καρδίτσα, η Κόρινθος και οριακά η Μυτιλήνη, ενώ άλλες δύο πρωτεύουσες (Κέρκυρα, Μεσολόγγι), αφαίρεσαν από τη ΝΔ, ανεξάρτητοι, προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ. Η απώλεια συνολικά έξι δημαρχιών, από τη ΝΔ (εκτός του Πειραιά) θα πρέπει να αποδοθεί πρωτευόντως στο χαμηλό βαθμός εσωκομματικής της συνοχής και την παρουσία ισχυρών αντάρτικων συνδυασμών (πχ. Καβάλα/Καραμπουρνιώτης, 22,2%, Καρδίτσα/ Παλαμιώτης, 26,7%, Κόρινθος/Γιώτης, 17,5%) και δευτερεύοντως, στην κοινωνική δυσαρέσκεια από τη διακυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά, η ΝΔ κέρδισε από το ΠΑΣΟΚ τέσσερις δημαρχίες: την Κομοτινή, την Καλαμάτα, τη Ρόδο και τη Χίο, ενώ μια (Καστοριά) αφαίρεσε από το ΠΑΣΟΚ ανεξάρτητος, προερχόμενος από το χώρο της ΝΔ.
Β. Στο σύνολο των 17 μεγαλύτερων δήμων της πρωτεύουσας, με πληθυσμό άνω των 60.000 κατοίκων (συνολικά 1.344.000 κάτοικοι, ή ποσοστό 59% του πληθυσμού των εκλογικών περιφερειών Β’ Αθηνών και Β’ Πειραιά), η πολιτική (όχι κοινωνική) ενίσχυση της ΝΔ και, αντιστρόφως, η αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ είναι οφθαλμοφανείς. Από το σύνολο των 10 μεγάλων Δήμων που κατείχε το ΠΑΣΟΚ το 2002 (5 αυτοτελώς και 5 σε συνεργασία με το ΣΥΝ) έχασε τους 7 (Γλυφάδα, Κερατσίνι, Ηλιούπολη, Ν.Σμύρνη, Μαρούσι, Κορυδαλλός, Αγ.Δημήτριος) και κατόρθωσε να διατηρήσει μόνον τους 3 (Καλλιθέα, Ν.Λιόσια, Νέα Ιωνία). Αντιθέτως, η ΝΔ, συνυπολογίζοντας και τους ανεξάρτητους από το χώρο της, αύξησε τις δημαρχίες της, από 6 το 2002, σε 11 (Πίνακας 5). Διατήρησε το Χαλάνδρι, του Ζωγράφου, το Βύρωνα, το Π.Φάληρο, το Αιγάλαιω και το Περιστέρι (Παχατουρίδης), ενώ κέρδισε, επιπλέον, το Μαρούσι, την Ηλιούπολη, τη Γλυφάδα, τον Αγ.Δημήτριο (Λαζαρόπουλος) και το Κερατσίνι (Μελάς). Αλλά και, συνολικότερα, με βάση τις ψήφους που συγκέντρωσαν στον α’ γύρο οι επίσημοι υποψήφιοι των δύο κομμάτων, προκύπτει ότι στο σύνολο 55 Δήμων του Λεκανοπεδίου (βλέπε χάρτη), η ΝΔ προηγήθηκε σε 23, ενώ το ΠΑΣΟΚ σε 21. Η κρίση εκπροσώπησης, καθώς και η κρίση συμμαχιών του ΠΑΣΟΚ, που πιστοποιεί το εκλογικό αποτέλεσμα των Δημοτικών εκλογών στο Λεκανοπέδιο, αποβαίνει προς όφελος της Αριστεράς, ενώ επιτρέπει και στη ΝΔ να διατηρεί το προβάδισμά της.
Τα διαγράμματα του άρθρου:
