Ανάλυση του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ
Η πρόθεση ψήφου που καταγράφει σήμερα το προτελευταίο κύμα του Βαρόμετρου της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ και του ΣΚΑΪ , δίδεται στο διάγραμμα 1. Εαν το ποσοστό του δικομματισμού που εμφανίζεται στις τρέχουσες δημοσκοπήσεις επαληθευτεί και στην κάλπη της 13ης Ιουνίου, τότε θα πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ σε Ευρωεκλογική αναμέτρηση από το 1981. Γεγονός που σημαίνει με τη σειρά του, ότι οι Ευρωεκλογές του 2004, δεν θα προσομοιάζουν τόσο με τις Ευρωεκλογές της δεκαετίας του ’90 (1994, 1999), όσο με εκείνες της δεκαετίας του ’80 (1984, 1989).
Η ΝΔ διατηρεί το προβάδισμα και μάλιστα δείχνει να διευρύνει την απόσταση που την χώρισε από το ΠΑΣΟΚ στις Βουλευτικές εκλογές του περασμένου Μαρτίου. Ωστόσο, ασφαλής εκτίμηση αυτής της διαφοράς (της «ψαλίδας»), υπό τις σημερινές συνθήκες ασάφειας δεν μπορεί να υπάρξει. Η συσπείρωσή της προσεγγίζει σήμερα το 94% (διάγραμμα 2), γεγονός που σημαίνει ότι είναι πιθανό, η (ευρω)εκλογική της επιρροή να υπερβεί τελικά το όριο του 41,5%. Οι διαρροές της ΝΔ κατευθύνονται προς όλους τους πολιτικούς χώρους (διαγράμματα 2, 3). Οι διαρροές της προς το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και το ΣΥΝ αποτελούν περίπου το 4% της δύναμής της στις Βουλευτικές, και αντιστοιχούν σε περίπου δύο μονάδες του συνολικού εκλογικού σώματος. Πρόκειται για τη λεγόμενη «αντικαθεστωτική» ψήφο, δηλαδή για το τμήμα εκείνο του εκλογικού σώματος που ψήφισε τη ΝΔ «τακτικά» («tactical voters»), για να «τιμωρήσει» το ΠΑΣΟΚ και το οποίο τώρα παλιννοστεί στην παράταξη, στην οποία ανήκει. Αντιστοίχως, οι διαρροές της προς το ΛΑΟΣ και τα λοιπά μικρά κόμματα υπολογίζονται σε περίπου 2% της δύναμής της, ή μια μονάδα του εκλογικού σώματος. Παράλληλα, η ΝΔ, παρότι το χρονικό διάστημα από τις Βουλευτικές εκλογές είναι εξαιρετικά βραχύ, εμφανίζει και εισροές, επίσης από όλους τους πολιτικούς χώρους, αν και σημαντικότερες πολιτικά είναι εκείνες που εισπράττει από το ΠΑΣΟΚ. Και στα τέσσερα κύματα του προεκλογικού βαρόμετρου καταγράφονται, συστηματικά, ύστερες των βουλευτικών εκλογών μετακινήσεις ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ προς το νέο κυβερνητικό κόμμα, της τάξης του 4% της πρόσφατης εκλογικής του επιρροής (διάγραμμα 2).
Το ΠΑΣΟΚ εμφανίζει συγκριτικά με τη ΝΔ χαμηλότερη συσπείρωση (88%, έναντι 94%) και αμφίπλευρες διαρροές, που υπολογίζονται αθροιστικά σε 12% της δύναμής του στις πρόσφατες εκλογές, ή περίπου 5 εκατοστιαίες μονάδες του εκλογικού σώματος. Οι διαρροές του ΠΑΣΟΚ προς τα δύο κόμματα της Αριστεράς (ΚΚΕ,ΣΥΝ) είναι 1,5 φορές μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες προς τη ΝΔ και το ΛΑΟΣ (διαγράμματα 2, 4). Κατά συνέπεια, η (επισφαλής) εκτίμηση πρόθεσης ψήφου για το ΠΑΣΟΚ, αναδεικνύει δύο στοιχεία: α) Από την μια πλευρά, η χαμηλότερη συσπείρωσή του, που καταγράφεται, καθιστά περισσότερο πιθανό το ενδεχόμενο να υπολείπεται τώρα περισσότερο της ΝΔ. β) Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, και εαν δεν υπάρξει ρεύμα ψηφοφόρων του προς την αποχή, ή την έκφραση «διαμαρτυρίας» με υπερψήφιση συνδυασμών της ανεπίσημης πολιτικής σκηνής την τελευταία στιγμή, το ποσοστό του είναι αρκετά πιθανόν να υπερβεί το συμβολικό όριο του 33% (ποσοστό που είχε λάβει το ΠΑΣΟΚ στις Ευρωεκλογές του 1999).
Το ΚΚΕ εμφανίζει αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη εκλογική δυναμική και η απήχησή του αναμένεται να υπερβεί το 7%. Παρουσιάζει επίσης μεταξύ των κομμάτων τη μεγαλύτερη συνοχή (89%), ενώ οι σημαντικότερες διαρροές του κατευθύνονται προς τα δύο μεγάλα κόμματα (5% προς το ΠΑΣΟΚ και 4% προς τη ΝΔ – διάγραμμα 5).
Ο Συνασπισμός καταγράφει στη δημοσκόπηση ποσοστό που υπερβαίνει κατά μια μονάδα την βουλευτική του επίδοση (4%), παρουσιάζοντας και πάλι υψηλότατη κινητικότητα και επικοινωνία με όλους τους πολιτικούς χώρους. Ενδεχομένως, αυτή η παρατηρούμενη κινητικότητα να διατηρηθεί ή και να αυξηθεί, λόγω των αλλαγών που συντελούνται στις εκλογικές συμμαχίες του κόμματος. Η μεγαλύτερη εισροή του κόμματος προέρχεται, όπως είναι φυσικό από το ΠΑΣΟΚ, από το οποίο κερδίζει περίπου μια εκατοστιαία μονάδα, ενώ από τη ΝΔ, εισπράττει περίπου 0,5 εκατοστιαία μονάδα. Η συσπείρωσή του περιορίζεται στο 84% και οι διαρροές του κατευθύνονται προς όλους, πρωτευόντως όμως προς το ΚΚΕ (διάγραμμα 6).
Τέλος, ο ΛΑΟΣ, χωρίς να εμφανίζει χαρακτηριστικά ιδιαίτερα δυναμικού εκλογικού ρεύματος καταγράφει πρόθεση ψήφου, υψηλότερη από τις βουλευτικές επιδόσεις του κόμματος (3%). Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι τα αναμενόμενα «κέρδη» του κόμματος προέρχονται κατά βάση από τη ΝΔ (περίπου 0,6% του εκλογικού σώματος), αν και παρατηρούνται ταυτοχρόνως και διαρροές προς αυτήν, σε αναλογία μεγέθους όμως 1:3 (διάγραμμα 7).
Τα διαγράμματα του άρθρου:
