Ανάλυση του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ
Οι κυπριακές βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται την επόμενη Κυριακή, αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι είναι οι πρώτες, μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, κυρίως, την απόρριψη του σχεδίου Αναν στο Δημοψήφισμα του Απριλίου 2004, που αποτέλεσε μια σημαντική διαιρετική τομή στο κυπριακό κομματικό σύστημα.
Σύμφωνα με την παγκύπρια τηλεφωνική έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τις εταιρείες VPRC & Public Issue, για λογαριασμό της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, κατά την περίοδο 9-11/5/06, η ενίσχυση της κρατικής κυπριακής οντότητας, που επέφερε η ένταξη αντανακλάται ευθέως στις υποκειμενικές αντιλήψεις της κοινής γνώμης. Το 52% των Κυπρίων πολιτών θεωρεί ότι η Κύπρος έχει ωφεληθεί από την ένταξη (διάγραμμα 7), θέση που γίνεται πλέον αποδεκτή από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ενώ και η εικόνα του κυπριακού κράτους εμφανίζεται βελτιωμένη: Περισσότεροι από 1 στους 3 (36%), πιστεύουν ότι σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, η διεθνής θέση της Κύπρου έχει ενισχυθεί (διάγραμμα 1). Ταυτοχρόνως, η «εθνική αυτοπεποίθηση» των Ελληνοκυπρίων ενισχύεται, χωρίς ωστόσο να πρόκειται για μια αναβίωση του παλαιού «κυπροκεντρισμού», αλλά περισσότερο για μια ανασύνθεσή του.
Η δεύτερη σημαντική ιδεολογική διεργασία, που αποκρυσταλλώθηκε στο εκλογικό αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος είναι η σημαντική ενίσχυση της κοινωνικής τάσης υπέρ του εθνικού διαχωρισμού, δηλαδή της χωριστής μελλοντικής συμβίωσης με τους Τουρκοκυπρίους. Επί της ουσίας, εκείνο που συμβαίνει σήμερα είναι ότι ένα μεγάλο τμήμα της κυπριακής κοινωνίας (στην παρούσα μέτρηση 37%, δηλαδή 4 στους 10), ή και-σύμφωνα με ορισμένες άλλες πρόσφατες δημοσκοπήσεις- η πλειοψηφία, τάσσεται πλέον ρητά, υπέρ της χωριστής συμβίωσης και αδιαφορεί για τα τεκταινόμενα στο βόρειο τμήμα του νησιού (διάγραμμα 9). Είναι χαρακτηριστικό, ότι 3 χρόνια μετά το άνοιγμα των συνόρων από την τ/κ πλευρά, μόνον 1 στους 2 Ελληνοκυπρίους (54%) έχουν επισκεφτεί τα κατεχόμενα, οι περισσότεροι δε, εξ αυτών, μόνο μια φορά (διάγραμμα 8). Είναι σημαντικό να επισημανθεί, ότι η προοπτική συμβίωσης με τους Τουρκοκυπρίους απορρίπτεται πλειοψηφικά, από εκείνες τις ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού, που αντικειμενικά αφορά κατ’ εξοχήν, δηλαδή τους πολίτες ηλικίας κάτω των 45 ετών. Μάλιστα, μεταξύ των νέων, ηλικίας 18-24 ετών, η τάση υπέρ του διαχωρισμού συγκεντρώνει ποσοστό 61% (διάγραμμα 10).
Καθώς η λύση φαίνεται να απομακρύνεται, η de facto διχοτόμηση φαίνεται σήμερα να είναι κοινωνικά αποδεκτή σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι 9 στους 10 πολίτες (87%) θεωρούν απίθανο το ενδεχόμενο επίλυσης του Κυπριακού, τους προσεχείς μήνες (διάγραμμα 2). Ταυτοχρόνως, το σχέδιο Αναν, απορρίπτεται ολοκληρωτικά, ως βάση συζήτησης, σε περίπτωση επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην παρούσα μέτρηση, μόλις το 1% των ερωτηθέντων θα αποδεχόταν το σχέδιο, ως έχει (διάγραμμα 3).
Αντιθέτως, σχεδόν 6 στους 10 (58%) τάσσονται υπέρ ενός «ριζικά νέου σχεδίου» και σχεδόν 1 στους 3 (27%) , υπέρ ενός σχεδίου με ουσιαστικές αλλαγές, θέση που πρακτικά ισοδυναμεί με απόρριψή του (διάγραμμα 3).
Στο συγκεκριμένο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται, η θέση του Προέδρου Παπαδόπουλου παραμένει σταθεροποιημένη. Η αποδοχή του προεδρικού έργου (ικανοποίηση από τον τρόπο που έχει ασκήσει μέχρι σήμερα τα καθήκοντά του) παραμένει ιδιαιτέρως υψηλή και κυμαίνεται σήμερα σε επίπεδα της τάξης του 67% (διάγραμμα 12), ενώ σε σχετικά αντίστοιχα επίπεδα, γίνονται αποδεκτοί και οι χειρισμοί του στη διαχείριση του εθνικού ζητήματος: Το 61% των πολιτών εκτιμά ότι οι εν λόγω χειρισμοί έχουν ενισχύσει τη θέση της Κύπρου και μόλις 27% (κυρίως ψηφοφόροι του ΔΗΣΥ και των ΕΔΗ), ότι την έχουν αποδυναμώσει (διάγραμμα 13). Τρία χρόνια μετά τις Προεδρικές εκλογές (2003) και δύο πριν τις επόμενες, η επιλογή των τριών κομμάτων (ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ) για τη συγκυβέρνηση εξακολουθεί να διατηρεί την συντριπτική υποστήριξη της κοινωνικής βάσης αυτών των κομμάτων: Το 91% των ψηφοφόρων του ΑΚΕΛ, το 90% των ψηφοφόρων του ΔΗΚΟ και το 87% των ψηφοφόρων της ΕΔΕΚ κρίνουν, σήμερα, την εν λόγω απόφαση ως ορθή. Στο σύνολο του εκλογικού σώματος, αυτή η υποστήριξη ισοδυναμεί με το 60% των ερωτηθέντων. Τα δεδομένα αυτά φαίνεται δύσκολο να ανατραπούν από το εκλογικό αποτέλεσμα της επόμενης Κυριακής.
Τα διαγράμματα του άρθρου:
