Βαρόμετρο, Φεβρουάριος 2008

Πανελλαδική τηλεφωνική έρευνα, χωρίς κάλπη, σε δείγμα 1.023 ατόμων, ηλικίας 18 ετών και άνω που διαθέτει το εκλογικό δικαίωμα, 05-08/02/2008. Πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της εφημερίδας Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και του ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ.

Η Μεθοδολογία του πολιτικού Βαρόμετρου

Παρουσιάστηκε στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ:11/02/2008.
Παρουσιάστηκε στο ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ:12/02/2008.

Tα ευρήματα της έρευνας

Η υπόθεση “Siemens”

‘Μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις διαφθοράς στην ιστορία των παγκόσμιων χρηματαγορών’, όπως χαρακτηρίστηκε από την επιτροπή ελέγχου του αμερικανικού χρηματιστηρίου, αγγίζει μεγάλο μέρος του ελληνικού πολιτικού φάσματος. Σύμφωνα με στοιχεία που έφερε στο φως η «Καθημερινή» στις 27/01, στην Ελλάδα διοχετεύτηκαν τα τελευταία 17 χρόνια ποσά συνολικού ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ από μαύρα ταμεία τραπεζών. Όπως αποκαλύπτεται από καταθέσεις μελών της μητρικής οργάνωσης Siemens σε γερμανικά δικαστήρια, ελληνικά κόμματα, ιδίως κατά την χρονική περίοδο προ των εκλογών του 2004, μέλη της διοίκησης του ΟΤΕ και εργαζόμενοι στον οργανισμό καθώς και αξιωματούχοι με βαρύτητα λόγου σε Ολυμπιακά έργα, φέρονται ως αποδέκτες σημαντικών ποσών για την εξυπηρέτηση ιδιοτελών αναγκών. Ο Ράινχαρντ Σίκατσεκ πρώην στέλεχος της Siemens, αποκαλύπτει πώς ο χρηματισμός ελληνικών πολιτικών κομμάτων και αξιωματούχων του ΟΤΕ αποτελούσε κοινό μυστικό για την ηγεσία της μητρικής εταιρείας Siemens. Η διακίνηση των μαύρων χρημάτων προς τα ελληνικά πολιτικά κόμματα και τους αξιωματούχους του ΟΤΕ, έλαβε χώρα μέσω δύο υπεράκτιων (offshore) εταιρειών. Στην Ελλάδα, το θέμα αρχίζει σταδιακά και παίρνει διαστάσεις στον τύπο παρά την κυριαρχία των μέσων ενημέρωσης από άλλες σημαντικές υποθέσεις . Η υπόθεση οδηγείται στην ελληνική δικαιοσύνη με την αποστολή συμπληρωματικών δικογραφιών από το Μόναχο. Ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της «Ζήμενς Ελλάς» Μ. Χριστοφοράκος, υποστηρίζει στην κατάθεσή του ότι ήθελε να χρηματοδοτήσει προεκλογικά τα δύο μεγάλα ελληνικά κόμματα, αλλά και να εξασφαλίσει επαρκή προστασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας με το σύστημα C41. Στις 20/01 με εντολή του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γ. Σανιδά, επιταχύνονται οι δικαστικές έρευνες για τους Έλληνες εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο, ενώ στις 31/01 το ΠΑΣΟΚ καταθέτει πρόταση για διενέργεια εξεταστικής επιτροπής στην Βουλή. Εν μέσω ραγδαίων πολιτικών και δικαστικών εξελίξεων, το Βαρόμετρο του Φεβρουαρίου επεδίωξε να καταγράψει τις χρονικά νωπές ακόμα απόψεις της Ελληνικής κοινής γνώμης αναφορικά με την υπόθεση χρηματισμού πολιτικών προσώπων από την εταιρεία Siemens. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 5 έως 8/2/2008 και από την συνολική εκτίμησή της διαφαίνεται ότι: 1) Οι σχεδόν εννέα στους δέκα Έλληνες πολίτες (87%) θεωρούν ότι πολιτικοί και κόμματα έλαβαν χρήματα από την γερμανική εταιρεία Siemens, 2) Η υπόθεση αφορά κατά βάση τα δύο κόμματα εξουσίας, ΠΑΣΟΚ (76%) και ΝΔ (72%), με την αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ να λαμβάνει υψηλότερα ποσοστά εμπλοκής στην υπόθεση απ’ ότι η κυβέρνηση της ΝΔ, και 3) σε γενικές γραμμές τα κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά του δείγματος, καθώς και η κομματική προτίμηση των ερωτηθέντων δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις στις συμπαγής, για την εν λόγω υπόθεση, απόψεις της ελληνικής κοινής γνώμης.

Κατεύθυνση Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ

Η έλευση του 2008 έλαβε χώρα μέσα σε ένα ιδιαίτερα τεταμένο πολιτικά κλίμα. Εν μέσω σημαντικών πολιτικών σκανδάλων , εσωκομματικών διενέξεων και μιας εύθραυστης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας 151 βουλευτών για την ΝΔ, καταγράφεται ένα γενικευμένο αρνητικό κλίμα κατά των κομμάτων του δικομματισμού. Τα αρνητικά συναισθήματα των πολιτών μεταφράζονται σε αυξανόμενες τάσεις απόρριψης τόσο του κυβερνώντος, προσφάτως επανεκλεγμένου κόμματος της ΝΔ, όσο και της αξιωματικής αντιπολίτευσης του ΠΑΣΟΚ. Ως εκ τούτου, στο Βαρόμετρου του Φεβρουαρίου 2008, επιδιώχθηκε η ανίχνευση των αξιολογήσεων των πολιτών σχετικά με την κατεύθυνση στην οποία βαδίζουν τα δύο αυτά κόμματα εξουσίας, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Σε γενικές γραμμές, η κοινή γνώμη θεωρεί ότι τόσο η ΝΔ, όσο και το ΠΑΣΟΚ, βαδίζουν σε λάθος κατεύθυνση , και μάλιστα διαπιστώνεται ότι η συγκεκριμένη αξιολόγηση της κοινής γνώμης καταγράφει τα υψηλότερα επίπεδα αποδοκιμασίας για την κατεύθυνση των δύο αυτών κομμάτων από τον Νοέμβριο του 2004.

Διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, Κυβερνητική σταθερότητα, Ιδανικός αριθμός βουλευτών, εξάντληση της κυβερνητικής τετραετίας

Στις 31 Ιανουαρίου 2008, εξαιτίας της διαφαινόμενης εμπλοκής του στο θέμα της υπόθεσης Ζαχόπουλου και μετά από έντονες πιέσεις υπουργών και συμβούλων του πρωθυπουργού, ο βουλευτής της ΝΔ, Κ. Κουκοδήμος, τίθεται εκτός κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος κόμματος. Ως εκ τούτου, ο αριθμός των βουλευτών της ΝΔ στο κοινοβούλιο περιορίζεται στην ελάχιστη, προαπαιτούμενη για τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης, πλειοψηφία . Η ισχνή αυτή πλειοψηφία των 151 βουλευτών, αναθέρμανε τον δημόσιο διάλογο για την κυβερνητική σταθερότητα και τον ελάχιστο αριθμό βουλευτών που απαιτείται, εκ μέρους της όποιας κυβερνητικής παράταξης, για την εύρυθμη και ομαλή προώθηση των κυβερνητικών της πολιτικών. Παρά τις δηλώσεις του αποχωρήσαντα και πλέον ανεξάρτητου βουλευτή, Κ. Κουκοδήμου, περί στήριξης των κυβερνητικών πολιτικών, αναδύονται ως τα σημαντικότερα θέματα της επικαιρότητας: η πιθανή διενέργεια πρόωρων εκλογών, ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης και οι ενδεχόμενες διαρροές ‘γαλάζιων’ βουλευτών κατά την ψήφιση κυβερνητικών νομοσχεδίων, γεγονός που πλέον μπορεί και να σημαίνει την καταψήφισή τους. Έτσι, η έρευνα που πραγματοποιήθηκε από 5 έως και 8 Φεβρουαρίου, επεδίωξε να ανιχνεύσει τις απόψεις των πολιτών για το ενδεχόμενο διεξαγωγής πρόωρων εκλογών και την φαινομενικά εύθραυστη κυβερνητική σταθερότητα. Σε γενικές γραμμές, διαπιστώνεται ότι η κοινή γνώμη: α) θεωρεί πως η κυβέρνηση της ΝΔ μάλλον δεν θα επιτύχει να εξαντλήσει την τετραετή της θητεία, και β) εμφανίζεται διχασμένη αναφορικά με το εάν ο οριακός αριθμός κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας σημαίνει διακυβέρνηση της χώρας με ή χωρίς προβλήματα. Επίσης, παρατηρείται ότι δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, το υποκειμενικό εισόδημα, η ιδεολογική αυτοτοποθέτηση, αλλά και η κομματική προτίμηση των πολιτών, διαδραματίζουν ιδιαίτερο ρόλο στις αξιολογήσεις τους για τα εν λόγω θέματα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική κοινή γνώμη, θεωρεί κατά μέσο όρο, τον αριθμό των 161 βουλευτών ως τον ιδανικό αριθμό βουλευτών για την εξασφάλιση κυβερνητικής σταθερότητας