Κόμματα και Κοινωνικές Συμμαχίες στην Προδικτατορική Ελλάδα, 1991 (Χρ.Βερναρδάκης & Γ.Μαυρής)

Εξώφυλλο Κόμματα και Κοινωνικές Συμμαχίες στην Προδικτατορική Ελλάδα, 1991 Αντικείμενο του βιβλίου αποτελούν οι βασικοί κομματικοί σχηματισμοί της μετεμφυλιακής-προδικτατορικής περιόδου, οι σχέσεις που διαμόρφωσαν σε αυτήν την περίοδο με τις κοινωνικές δυνάμεις και τις καμπές του κοινωνικού ανταγωνισμού, η θέση που κατέλαβαν στη συγκεκριμένη μορφή του κράτους. Η ανάλυση ολοκληρώνεται σε οκτώ κεφάλαια.

Περισσότερα...

Ιουλιανά 1965, Ο ελληνικός Μάης

Ένα επίκαιρο άρθρο:

Το άρθρο αυτό ασχολείται με μια ιδιαίτερα κρίσιμη όσο και «απωθημένη» ιστορική περίοδο της ελληνικής πολιτικής μετεμφυλιακής ιστορίας, των Ιουλιανών και της πολιτικής κρίσης της περιόδου. Το άρθρο υποστηρίζει ότι τα Ιουλιανά δεν αποτελούν μια απλή πολιτική εκτροπή από τον κοινοβουλευτισμό, αλλά κάτι βαθύτερο και πολύ πιο σύνθετο. Αποτελούν την κορύφωση της αντίθεσης των κυριαρχούμενων τάξεων στο σύστημα κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής εκμετάλλευσης που εγκαθιδρύθηκε μετά τον εμφύλιο στην Ελλάδα.

Περισσότερα...

Το Κέντρο ή η διαρκής πόλωση της πολιτικής σκηνής 1950-1967 (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)

Το άρθρο ασχολείται με την εκλογική συμπεριφορά των κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων καθ’όλη τη μετεμφυλιακή περίοδο 1950-1967. Στο επίκεντρο της προβληματικής του άρθρου είναι η παρακολούθηση της εκλογικής συμπεριφοράς και των συνθηκών διαμόρφωσής της των κυριαρχούμενων τάξεων στην Ελλάδα, μετά την ήττα των αριστερών δυνάμεων στον Εμφύλιο. Το άρθρο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ελληνική ιδιομορφία του ‘Κέντρου’ έγκειται στο γεγονός ότι εξέφραζε ‘λαϊκές’ και ‘ταξικές’ κοινωνικές δυνάμεις, αποτελούσε δηλαδή ένα εν δυνάμει ‘σοσιαλιστικό’ ή ‘σοσιαλγενές’ μόρφωμα, έχοντας ωστόσο στις κορυφές του (στην ηγεσία του) οργανικά τμήματα του αστικού (καθεστωτικού) πολιτικού προσωπικού της χώρας. Η κύρια αυτή αντίφαση του κεντρώου ελληνικού φαινομένου θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές συνέπειες: εμφάνιση του ρεύματος της ‘κεντροαριστεράς’ υπό την καθοδήγηση του Α.Παπανδρέου, διάλυση της εσωτερικής συνοχής του κόμματος (τυπικό ‘κόμμα στελεχών’ της εποχής), διάλυση της μορφής του κεντρώου κόμματος στη μεταπολίτευση και εμφάνιση ριζοσπαστικών και σοσιαλιστικών ρευμάτων με πρώτο παράδειγμα το ΠΑΣΟΚ.

Περισσότερα...

Πάλη των τάξεων και πολιτικά κόμματα 1985-1987. Η κρίση εκπροσώπησης σε εξέλιξη (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)

Το άρθρο αυτό περιοδολογεί την πολιτική σκηνή και τις κοινωνικές σχέσεις εκπροσώπησης 1985-1987. Στο επίκεντρο του προβληματισμού του είναι οι αλλαγές που αρχίζουν να εμφανίζονται στα εργατικά-λαϊκά στρώματα της χώρας, μετά την αλλαγή οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τον Σεπτέμβριο του 1985 και την επακόλουθη διάσπαση της ΓΣΕΕ. Επιχειρείται η διερεύνηση πολιτικών συμπεριφορών σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες εργαζομένων και καταγράφεται αναλυτικά η εκλογική συνδικαλιστική τους συμπεριφορά. Διαμέσου αυτής, επιχειρείται η ανίχνευση ενδεχόμενων νέων τάσεων, συμπεριφορών και μορφωμάτων στην πολιτική σκηνή.

Περισσότερα...

Από τη ‘Λαοκρατία’ στην ‘Αλλαγή’. Το ΚΚΕ και οι σχέσεις εκπροσώπησης με το ΕΑΜικό κοινωνικό μπλοκ 1941-1967 (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)

Αντικείμενο του άρθρου είναι η πολιτική, ιδεολογική, προγραμματική και οργανωτική μετεξέλιξη του ΚΚΕ κατά τις δεκαετίες του ’40 και του ’50. Επιχειρείται μια ανάλυση του κομματικού φαινομένου που άνθισε στη δεκαετία του ’40 και μετεξελίχθηκε την επόμενη περίοδο, υπό το φως των κοινωνικών αλλαγών της ελληνικής κοινωνίας, αλλά, βεβαίως, και της στρατιωτικής-πολιτικής ήττας στον ελληνικό εμφύλιο. Η μετάβαση από την ‘Λαοκρατία’ στην ‘Αλλαγή’ σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα κόμμα πιο ‘ελαστικό’ κοινωνικά και προγραμματικά, που ωστόσο απομονώνεται, ενώ ίσως τα χαρακτηριστικά αυτά θα έπρεπε να τα διαθέτει όσο ήταν κόμμα ισχυρό κοινωνικά και ηγεμονικό στην ελληνική κοινωνία.

Περισσότερα...

Τα κοινωνικά μπλοκ και οι σχέσεις εκπροσώπησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, (Από το ΕΑΜ στη Μεταπολίτευση) μέρος δεύτερο, (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)

Πρόκειται για το β’μέρος μιας ευρύτερης μελέτης με θέμα την εξέλιξη των σχέσεων εκπροσώπησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία της περιόδου 1940-1967. Βλ. αναλυτικά και αμέσως παρακάτω, όπου παρουσιάζεται το αντικείμενο του άρθρου.

Περισσότερα...

Τα κοινωνικά μπλοκ και οι σχέσεις εκπροσώπησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, (Από το ΕΑΜ στη Μεταπολίτευση) μέρος πρώτο, (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)

Το κείμενο αυτό αποτελεί το α’μέρος μιας ευρύτερης ανάλυσης για τις σχέσεις κοινωνικών τάξεων (κοινωνικών μπλοκ) και πολιτικών κομμάτων (πολιτικής σκηνής) της περιόδου 1940-1967. Η ανάλυση παρακολουθεί συστηματικά τους κοινωνικούς αγώνες κάθε επιμέρους περιόδου, τις επιδράσεις που έχουν στην πολιτική σκηνή, τη διαμόρφωση της ευρύτερης οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης στη χώρα (οικονομική ανάπτυξη, ανισότητες, μετανάστευση, κ.λπ) και τέλος τη διαμόρφωση των κομμάτων και την εκλογική τους βάση. Επισημαίνεται, ότι μεταξύ της προδικτατορικής και της μεταπολιτευτικής περιόδου υπάρχουν έντονα στοιχεία συνέχειας, τόσο στη μορφή των σχέσεων εκπροσώπησης όσο και στις ιδεολογικές τάσεις που συμπυκνώνουν. Η κοινωνική σύνθεση και η προγραμματική αντίθεση των δύο βασικών κοινωνικών μπλοκ θα διατηρηθούν και κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο και, παρά τα σημεία τομής στη μορφή του κράτους και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ερμηνεύουν την εκλογική πόλωση της μεταπολίτευσης.

Περισσότερα...