Ανάλυση του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ
1) Ενώ απομένουν μόλις τρεις εβδομάδες πριν από τις πρόωρες εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου, η εκλογική κυριαρχία της κυβερνητικής παράταξης, αν και σχετικά αποδυναμωμένη, σε σύγκριση με το 2004 δεν δείχνει να ανατρέπεται. Η μαζική θερινή πολιτική δυσαρέσκεια, που εκδηλώθηκε με αφορμή τις φετινές πυρκαγιές, δεν φαίνεται να προκάλεσε τη μονιμότερη μεταστροφή του εκλογικού σώματος. Ούτε όμως και η παρατεταμένη μονοθεματική αντιπαράθεση για την υπόθεση των ομολόγων (της διαφθοράς), δείχνει να ωφελεί την αντιπολίτευση, αντιθέτως, μάλλον συμπαρασύρει και αυτήν. Με βάση την (στατιστική) εκτίμηση της εταιρείας Public Issue, η οποία βασίζεται στη χρονοσειρά των τηλεφωνικών ερευνών πρόθεσης ψήφου που πραγματοποιεί η εταιρεία VPRC, τόσο η εκλογική επιρροή της ΝΔ, όσο και η αντίστοιχη του ΠΑΣΟΚ παραμένουν σήμερα, σε σύγκριση με τον περασμένο Ιούλιο, αμετάβλητες και υπολογίζονται, αντιστοίχως σε 42.5% και σε 38.5% (διάγραμμα 14).
2) Είναι ολοφάνερο, ότι η αθροιστική επιρροή των δύο κομμάτων Διακυβέρνησης καταγράφεται σήμερα σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα (81%) από εκείνα του 2004 (85,9%). Μάλιστα, το σημερινό ποσοστό που εμφανίζεται μειωμένο κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες βρίσκεται εγγύτερα στο αντίστοιχο των εκλογών του 1996 (79,3%), όταν ο ελληνικός δικομματισμός είχε καταγράψει το χαμηλότερο ποσοστό της 25ετίας, οδηγώντας για πρώτη φορά στην πλέον πολυκομματική (5κομματική) Βουλή της Μεταπολίτευσης. Σήμερα, η εκτίμηση κοινοβουλευτικών εδρών που προκύπτει με βάση την πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος συνεπάγεται επίσης 5κομματική Βουλή: ΝΔ, 154 έδρες, ΠΑΣΟΚ 103, ΚΚΕ 20, ΣΥΝ 14, ΛΑΟΣ 9 (διάγραμμα 16). Για αυτό και αν η πρόβλεψη για την κατανομή των κοινοβουλευτικών εδρών επιβεβαιωθεί από το νέο εκλογικό αποτέλεσμα, διόλου αβάσιμα το νέο πολιτικό τοπίο που αναδεικνύεται μπορεί κάλλιστα να παρομοιαστεί με ένα «αντεστραμμένο 1996».
3) Η «ψαλίδα», ωστόσο, μεταξύ των δύο κομμάτων παραμένει στις 4 εκατοστιαίες μονάδες υπέρ της ΝΔ (διάγραμμα 14). Είναι αυτονόητο, ότι η εν λόγω εκτίμηση για το επερχόμενο εκλογικό αποτέλεσμα διαφοροποιείται ριζικά από το σύνολο εκείνων των εκτιμήσεων, από τις οποίες προκύπτει σχετική ισοδυναμία μεταξύ των δύο κομμάτων, ακόμη και (σε δημοσκοπήσεις του Ιουνίου) διαφορές μικρότερες της μιας εκατοστιαίας μονάδας!
Σχετικά με αυτό το ζήτημα, το οποίο αποτέλεσε -συστηματικά από τον Μάρτιο του 2005 και εξής- πεδίο εφαρμογής μιας καθαρά προπαγανδιστικής χρήσης των δημοσκοπήσεων, θα πρέπει να τονιστεί το εξής: Με μοναδική εξαίρεση την περίπτωση της κρίσης των υποκλοπών (Φεβρουάριος-Απρίλιος 2006, 2%), που συνέπεσε χρονικά με το μέσον του εκλογικού κύκλου, η διαφορά των δύο κομμάτων, ουδέποτε περιορίσθηκε σε ποσοστό μικρότερο των 2,5 εκατοστιαίων μονάδων.
4) Η διαφαινόμενη διατήρηση του συσχετισμού μεταξύ των δύο κομμάτων οφείλεται, όχι στη θετική εικόνα της κυβέρνησης, αλλά κυρίως, στις αδύνατες επιδόσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πράγματι, η σύγκριση των δύο βασικών πολιτικών δυνάμεων της χώρας (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ), σε όλους τους κρίσιμους -πέραν της πρόθεσης ψήφου- δείκτες που αποτυπώνουν τις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος (καλύτερη κυβέρνηση, καταλληλότερος πρωθυπουργός, παράσταση νίκης) αποβαίνει συντριπτικά εις βάρος του ΠΑΣΟΚ. Επιπλέον, και σημαντικότερο, σε σύγκριση με την αντίστοιχη προεκλογική περίοδο του 2004, τόσο η εικόνα του κόμματος, όσο και η εικόνα του αρχηγού τους είναι σαφώς επιδεινωμένη (διαγράμματα 11–12–13).
5) Η πολιτική δυναμική, η οποία -υπό την σημαντική και διαρκή πίεση μιας σημαντικής μερίδας των Μέσων Ενημέρωσης- οδήγησε στις πρόωρες εκλογές, δεν φαίνεται να εναρμονίζεται με τις διαθέσεις των πολιτών και το κοινό αίσθημα. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός, ότι τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες (42%) θεωρούν «λάθος» την πρόωρη προκήρυξη των εκλογών (διάγραμμα 2), ενώ, παράλληλα, ένας στους δύο (51%) εξακολουθεί ακόμη και μετά την προκήρυξη των εκλογών να τάσσεται υπέρ της κανονικής διεξαγωγής τους, το Μάρτιο του 2008 (διάγραμμα 1). Επιπλέον, το ενδιαφέρον για τις εκλογές (56%) παραμένει σήμερα χαμηλότερο (διάγραμμα 7), σε σύγκριση με την αντίστοιχη χρονική στιγμή του 2004 (66%, -10%).
6) Από την άλλη πλευρά, όλοι οι δημοσκοπικοί δείκτες που αποτυπώνουν τη ρευστότητα της ψήφου (πχ. απόφαση ψήφου, βαθμός βεβαιότητας, κ.α.) δεν δείχνουν να διαφοροποιούνται σημαντικά από το 2004. Αντιθέτως, όπως υποδηλώνει σαφώς ο εξαιρετικά σημαντικός δείκτης της παράστασης νίκης, το αποτέλεσμα της επερχόμενης αναμέτρησης δείχνει σήμερα να προεξοφλείται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, από ό,τι το 2004.
Τα διαγράμματα του άρθρου:
