Οικονομικό Βαρόμετρο, Νοέμβριος 2013

1

Το καταναλωτικό κλίμα σημείωσε οριακή πτώση, σε σχέση με τον Οκτώβριο. Η κάμψη, η οποία παρατηρήθηκε κατά τον τρέχοντα μήνα, οφείλεται σε έντονη υποχώρηση της αισιοδοξίας των πολιτών σχετικά με το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Γενικότερα, η εξέλιξη του σχετικού δείκτη, από τις αρχές του τρέχοντος έτους, οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι η ανάκαμψη που παρατηρήθηκε κατά τον Ιανουάριο του 2013, δεν εμφανίζει έντονη δυναμική, ικανή να βελτιώσει περαιτέρω το καταναλωτικό κλίμα.

Ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος-CCI (56,7) υποχώρησε, κατά 1,8 μονάδες, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Ενώ ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας-CECI (44,4) κατέγραψε αισθητή άνοδο (+3,4 μονάδες), σε σχέση με τον Οκτώβριο, αντίθετα, ο δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών-CEI (65) σημείωσε σημαντική πτώση (-5,2 μονάδες).

Η οριακή πτώση του γενικού δείκτη κατά τον τρέχοντα μήνα, σε συνδυασμό με τη στασιμότητά του, σε όλη τη διάρκεια του 2013, δείχνουν ότι η ανάκαμψη του καταναλωτικού κλίματος, από τις αρχές του έτους, δεν έχει εκείνη τη δυναμική που απαιτείται, για την επιστροφή του στα -προ της υπογραφής του Μνημονίου- επίπεδα. Παράλληλα, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική συγκυρία (CECI) σταθεροποιήθηκαν, κατά το τελευταίο τρίμηνο (9-11/2013), πάνω από τις 40 μονάδες.

Οι καταναλωτικές προσδοκίες (CEI) παρουσιάζουν αδυναμία να διατηρηθούν σε επίπεδα άνω των 70 μονάδων. Παρά το γεγονός, ότι έφθασαν ή και υπερέβησαν το συγκεκριμένο όριο 5 φορές (1/2013, 3/2013, 5/2013,6/2013 και 10/2013), δεν κατάφεραν σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις να σταθεροποιηθούν πάνω από αυτό.

Η ροπή προς αγορές (68,5, +5,4 μονάδες σε σχέση με τον Οκτώβριο) επανήλθε στα επίπεδα του προηγούμενου Σεπτεμβρίου.  Σχεδόν οι 3 στους 10 (28%) ερωτώμενους θεωρούν ότι η τρέχουσα περίοδος προσφέρεται για σημαντικές αγορές οικιακού εξοπλισμού (έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές κ.λπ.). Οι εκτιμήσεις για την προσωπική οικονομική κατάσταση (20,2) διατηρήθηκαν για 3ο συνεχόμενο μήνα κοντά στις 20 μονάδες, σημειώνοντας μικρή άνοδο (+1,3  μονάδες), σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Τα συνολικά κέρδη του δείκτη, κατά το τελευταίο τετράμηνο (8/2013-11/2013), προσεγγίζουν τις 5 μονάδες.

Το 82% των πολιτών πιστεύουν ότι η προσωπική τους οικονομική κατάσταση έχει χειροτερεύσει μέσα στον τελευταίο χρόνο. Οι προσδοκίες για την προσωπική οικονομική κατάσταση (48,1) αυξήθηκαν κατά 2,1 μονάδες, μέσα σε ένα μήνα. Παρά την οριακή άνοδο του δείκτη, η αισιοδοξία των πολιτών για το προσωπικό τους οικονομικό μέλλον παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, καθώς μόλις το 7% προσδοκά βελτίωση, κατά τους επόμενους 12 μήνες.

Θεαματική υποχώρηση παρουσίασε και η αισιοδοξία για το μέλλον της οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, οι προσδοκίες για την οικονομία (54,1) εμφάνισαν πτώση 6,8 μονάδων, σε σχέση με τον Οκτώβριο, ενώ η πτώση των προσδοκιών για την οικονομία την προσεχή πενταετία (92,7) υπήρξε ακόμα εντονότερη (-11 μονάδες). Το 16% (-2% σε σχέση με τον Οκτώβριο) αναμένει ανάκαμψη της οικονομίας το επόμενο έτος και το 32% (-8% συγκριτικά με τον Οκτώβριο) αναμένει ανάκαμψη της οικονομίας στα προσεχή 5 χρόνια.

Συγκρίνοντας τους μέσους όρους των επιμέρους δεικτών, που συγκροτούν τον δείκτη καταναλωτικού κλίματος, προκύπτει ότι, κατά τη διάρκεια του 2013, οι εκτιμήσεις και προσδοκίες που αναφέρονται στην προσωπική οικονομική κατάσταση των πολιτών βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, συγκριτικά με τις αντίστοιχες που αναφέρονται στο μέλλον της οικονομίας. Οι εκτιμήσεις για την προσωπική οικονομική κατάσταση (16,9) εμφανίζουν τον χαμηλότερο μέσο όρο από όλους τους δείκτες, ενώ ακολουθούν οι προσδοκίες για την προσωπική οικονομική κατάσταση (47). Όταν το πεδίο αναφοράς διευρύνεται, από την προσωπική στη γενική οικονομική κατάσταση, η αισιοδοξία για το μέλλον που καταγράφεται είναι σαφώς υψηλότερη. Οι προσδοκίες για την οικονομία παρουσιάζουν μέσο όρο 59,2, ενώ οι προσδοκίες για την οικονομία την προσεχή πενταετία εμφανίζουν το μεγαλύτερο μέσο όρο (101,6).

Οι προσδοκίες για την ανεργία σημείωσαν οριακή επιδείνωση. Οι 3 στους 4 (75%, +2% σε σχέση με τον Οκτώβριο) προβλέπουν αύξηση της ανεργίας το επόμενο 12μηνο. Οι προσδοκίες για την αποταμίευση κατέγραψαν μικρή βελτίωση, ύστερα από 3 μήνες διαρκούς πτώσης. Όμως, μόλις το 7% ελπίζει ότι θα καταφέρει να αποταμιεύσει κάποιο χρηματικό ποσό τους επόμενους 12 μήνες. Οι προσδοκίες για την εξέλιξη των τιμών παρουσίασαν άνοδο, για 2ο συνεχόμενο μήνα. Το 12% (+3% σε σχέση με τον Οκτώβριο) αναμένει πτώση των τιμών, κατά το προσεχές έτος.

CCI