Δείκτες οικονομικής ασφυξίας των νοικοκυριών

Πανελλαδική τηλεφωνική έρευνα, σε δείγμα 1.038 ατόμων, ηλικίας 18 ετών και άνω, 1-6/11/2013.

Η αναδιανομή εισοδήματος, που έχει συντελεσθεί τα τελευταία 4 χρόνια, σε συνδυασμό με την ραγδαία αύξηση της φορολογίας στο ίδιο χρονικό διάστημα, αποτυπώνονται ευδιάκριτα σε 4 δείκτες μέτρησης του οικονομικού κλίματος.
Τόσο ο δείκτης σχετικά με τις εκτιμήσεις των ερωτώμενων για την προσωπική οικονομική κατάσταση (τα οικονομικά του νοικοκυριού), τους τελευταίους 12 μήνες, όσο και ο αντίστοιχος σχετικά με τις προσδοκίες για ενδεχόμενη αποταμίευση στο προσεχές δωδεκάμηνο, αποτυπώνουν εμπειρικά ένα εξαιρετικά αρνητικό οικονομικό κλίμα. Συγκεκριμένα, το 82% των πολιτών, 8 στους 10, πιστεύουν ότι η προσωπική τους οικονομική κατάσταση έχει χειροτερεύσει μέσα στον τελευταίο χρόνο (διαγράμματα 1 & 2).
Ταυτόχρονα, οι προσδοκίες για την αποταμίευση έχουν εξανεμιστεί. Μόλις το 7% ευελπιστεί ότι θα καταφέρει να αποταμιεύσει κάποιο χρηματικό ποσό τους επόμενους 12 μήνες (διαγράμματα 3 & 4). Η οικονομική συμπίεση των νοικοκυριών διακρίνεται ευκολότερα στον επόμενο δείκτη, ο οποίος μετράει τη διάθεση αποταμιεύσεων στο χρόνο που πέρασε. Με βάση αυτόν προκύπτει, ότι μόνον 9% των ερωτηθέντων, δηλαδή λιγότεροι από 1 στους 10, έχουν κατορθώσει να μην «αγγίξουν» τις παρελθούσες αποταμιεύσεις τους, για να ανταποκριθούν στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους. Αντιθέτως, το 72%, δηλαδή 7 στους 10, έχει αναγκασθεί να αναλώνει τα «έτοιμα», στοιχείο που εξηγεί και τη συνεχιζόμενη μείωση των τραπεζικών καταθέσεων. Σχετικά με τον ίδιο δείκτη, θα πρέπει ακόμη να επισημανθεί ένα επιπλέον και ίσως περισσότερο ενδεικτικό στοιχείο, το οποίο αποδεικνύει την οικονομική εξάντληση στην οποία εισέρχεται σταδιακά ένα σημαντικό τμήμα των ελληνικών νοικοκυριών: Το γεγονός, ότι 1 στους 5 ερωτηθέντες (19%) δηλώνει αυθόρμητα ότι δεν διαθέτει πλέον καταθέσεις. Για τον εν λόγω δείκτη δεν διατίθεται συστηματική χρονοσειρά, ωστόσο, η αυξητική τάση από το 2009 είναι εμφανής (διαγράμματα 5 & 6).
Η απαισιόδοξη εικόνα που σκιαγραφείται από τους δείκτες εισοδήματος, ολοκληρώνεται με τις προσδοκίες που διατηρούν οι καταναλωτές, σχετικά με την μελλοντική εξέλιξη των τιμών των ακινήτων. Ο δείκτης αυτός που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στη μέτρηση του Νοεμβρίου, του Οικονομικού Βαρόμετρου της Public Issue, αποκαλύπτει ότι τα ¾ των ερωτώμενων (74%) αναμένουν το επόμενο έτος σημαντική μείωση των τιμών των ακινήτων. Κατά συνέπεια, η πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών έχει συνείδηση της επαπειλούμενης απαξίωσης της προσωπικά διαθέσιμης ακίνητης περιουσίας (διαγράμματα 7 & 8).

2