Συνέντευξη του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ
στην Κυπριακή εφημερίδα “Ο ΠΟΛΙΤΗΣ”
Φθίνουν οι δύο μεγάλοι πόλοιΚάμψη του δικομματισμού, ενίσχυση των κεντρώων κομμάτων και σταθεροποίηση του χώρου των μικρών φαίνεται ότι θα φέρουν οι βουλευτικές εκλογές της επόμενης Κυριακής.
Τα στοιχεία αυτά αποτελούν απόρροια του δημοψηφίσματος, χωρίς ωστόσο να διαπιστώνει κανείς μια επανάληψη του σκηνικού του Απριλίου του 2004. “Σε αρκετό βαθμό οι πληγές του δημοψηφίσματος έχουν επουλωθεί για τα μεγάλα κόμματα. Υπάρχουν κάποια κατάλοιπα, το ακριβές μέγεθος των οποίων θα το δείξει η κάλπη”, ανέφερε στον “Π” ο εκλογικός αναλυτής, Γιάννης Μαυρής. Πάντως, “δεν φαίνεται να γίνεται το μεγάλο μπαμ με διαμόρφωση ενός άλλου δυνατού πόλου τον οποίο θα ελέγχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας”, τονίζει στον “Π” ο κοινωνιολόγος, Ανδρέας Παναγιώτου.
Σοβαρό στοιχείο των δημοσκοπήσεων είναι ο μεγάλος αριθμός των αναποφάσιστων και η τάση αποχής που θα αποτελέσουν και το κλειδί. Πάντως, τα μικρότερα κόμματα δεν εξέφρασαν ελκυστικό λόγο και φαίνεται να χάνουν τη μεγάλη ευκαιρία να αποσπάσουν αρκετούς ψηφοφόρους από τους “λαβωμένους” μεγάλους. Ως προς τα δύο μεγάλα κόμματα, ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ, υπάρχει πτωτική τάση. Θα λάβουν μικρότερα ποσοστά που δεν αναμένεται, όμως, να κυμανθούν κάτω του 30%.
Αυτό αποβαίνει υπέρ των δύο κεντρώων κομμάτων, ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ, που βλέπουν να ανακόπτεται η πτωτική πορεία που σημείωναν την περασμένη δεκαετία. Επιπλέον, φαίνεται να σταθεροποιείται, λόγω και της απλής αναλογικής, ο χώρος των μικρών κομμάτων που υπερβαίνει αυτή τη στιγμή το 10%. Οι ψηφοφόροι δεν αδιαφορούν, αλλά δεν δείχνουν να συγκινούνται και ιδιαίτερα. Αυτές είναι στην ουσία εκλογές ρουτίνας.
ΑΚΕΛ: ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Το κόμμα της Αριστεράς δείχνει να πηγαίνει στις βουλευτικές εκλογές με πολλά φόντα να κερδίσει το στοίχημα που είχε θέσει μετά το δημοψήφισμα. Δεν διασπάσθηκε, παρέμεινε στην εξουσία και, εκτός αναπάντεχης έκπληξης, θα ξεπεράσει το ψυχολογικό φράγμα του 30%. Το αποτέλεσμα, όμως, που απέσπασε το 2001 (γύρω στο 35%) δεν φαίνεται πλέον εφικτό. To ΑΚΕΛ, ως το μεγαλύτερο κόμμα της συγκυβέρνησης, δεν κατάφερε να υλοποιήσει βασικούς ιδεολογικούς του πυλώνες. Στο Κυπριακό ακολούθησε επιφυλακτικά τη στρατηγική του Προέδρου. Δυσαρέστησε αρκετούς ψηφοφόρους του κι έχασε μέρος της παραδοσιακής εμπιστοσύνης που απολάμβανε στην τ/κ κοινότητα. Και στην οικονομία δεν απέσπασε την επιδιωκόμενη αναπροσαρμογή της ΑΤΑ, ούτε έχει “πέραση” η πολιτική του για καθυστέρηση υιοθέτησης του ευρώ. Παρόλα αυτά, κι επιστρατεύοντας τον αξιοσημείωτο κομματικό του μηχανισμό, μπορεί να ελπίζει ότι τελικά θα ελέγξει σε μεγάλο βαθμό τη δυσαρέσκεια. Αυτή είναι και η εικόνα που έχει κι ο εκλογικός αναλυτής, Γιάννης Μαυρής: “Τα ποσοστά του ΑΚΕΛ φαίνονται (στις δημοσκοπήσεις) χαμηλότερα σε σχέση με τα ιστορικά του ποσοστά. Αποτέλεσμα και της φθοράς που έχει υποστεί από τη στάση του στο δημοψήφισμα. Μιλάμε βέβαια για μια πτώση του 2%, αν επιβεβαιωθεί και στην κάλπη”.
Κλειδί η αποχή
Όπως δείχνει και το κεντρικό του σύνθημα “πάντα μαζί”, το ΑΚΕΛ έχει αποδυθεί σε μια εκστρατεία συσπείρωσης. “Βλέπουμε και σήμερα μια συσπείρωση την οποία παρήγαγε το κόμμα σε στιγμές κρίσεις και στο παρελθόν. Διότι πέρασε ξανά το ΑΚΕΛ στιγμές κρίσης. Έπεσε στο 27% το ‘85. Και τότε, όμως, κατάφερε σύντομα να ανακτήσει το χαμένο έδαφος”, ανέφερε στον “Π” ο κοινωνιολόγος, Ανδρέας Παναγιώτου. Μένει τώρα να διαπιστωθεί στην κάλπη πόσο θα είναι το ποσοστό διαρροής προς άλλα κόμματα (σ.σ. κυρίως του “ναι” στο δημοψήφισμα), αλλά κυρίως πόσοι θα είναι οι δυσαρεστημένοι Ακελικοί που θα προτιμήσουν να περάσουν τη μέρα τους στην παραλία παρά να πάνε στα εκλογικά τμήματα.
Τρεις τάσεις
Το ΑΚΕΛ πηγαίνει για πρώτη φορά σε εκλογές με δημόσια γνωστές τις διαφορετικές τάσεις που υπάρχουν στους κόλπους του. Το σημερινό κόμμα της αριστεράς αποτελεί τη μετεξέλιξη ενός λαϊκού κινήματος, που ήλθε μετά από μεγάλη προσπάθεια σε επαφή με την εξουσία. Η διαχείρισή της, όπως έχει δείξει και η διεθνής εμπειρία, αναζωπύρωσε μια σύγκρουση στους κόλπους του.
“Η μία τάση είναι αυτή που θέλει να μείνει πιστή στο ουτοπικό ιδεολογικό όραμα. Σε αυτή τη συγκυρία και με προεξάρχον ζήτημα το Κυπριακό, εκφράζεται συμβολικά από προσωπικότητες όπως ο Ανδρέας Χρίστου, η Ελένη Μαύρου και ο Τάκης Χατζηγεωργίου. Είναι ταυτισμένη με την πιο ιδεολογική θέση ότι το ΑΚΕΛ είναι το κόμμα της επαναπροσέγγισης, της συμβίωσης με τους Τ/Κ”, λέει ο Ανδρέας Παναγιώτου. Η δεύτερη πτέρυγα είναι αυτή της προσκόλλησης στην εξουσία.
Σύμφωνα με τον κ. Παναγιώτου πρόκειται για “μια ετερογενή τάση που συγκροτείται από προβεβλημένα στελέχη όπως ο Νίκος Κατσουρίδης και ο Δώρος Χριστοδουλίδης”, ενώ στις παρυφές της μπορεί να ενταχθεί κι ο Γιώργος Λιλλήκας, αν θεωρήσουμε ότι είναι ακόμα υπουργός ΑΚΕΛ. Συνδετικός κρίκος των δύο είναι η πολυπληθέστερη τάση των Δημήτρη Χριστόφια και Άντρου Κυπριανού.
Στρατηγική τους φαίνεται να είναι η διατήρηση της συσπείρωσης του κόμματος χωρίς αποχωρήσεις. Σχηματικά οι τρεις τάσεις του ΑΚΕΛ “φτιάχνουν” τεμνόμενους κύκλους με το μεγαλύτερο τμήμα του κόμματος, αυτό που εκφράζει ο Γ.Γ., στη μέση. “Ο κ. Χριστόφιας είναι ιδιαίτερα λαοφιλής και ως εκ τούτου έχει τη δύναμη και ικανότητα να ισορροπεί. Τώρα το αν μπορεί να επιβληθεί είναι άλλο ζήτημα”.
Η επόμενη μέρα
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα (εφόσον δεν μιλά κανείς για καταστροφή) το εσωκομματικό σκηνικό στο ΑΚΕΛ αναμένεται να παραμείνει αλώβητο. “Ακόμα και να μην πάει καλά το ΑΚΕΛ δύσκολα θα υπάρξουν αλλαγές. Τι να γίνει δηλαδή; Να φύγει ο Χριστόφιας; Αν γίνει ένα πατατράκ και το ΑΚΕΛ βγει δεύτερο κόμμα και πέσει κάτω από το 27% (που δεν προκύπτει από καμία μέτρηση), τότε θα υπάρξει συζήτηση για το πού πήγαν οι ψήφοι. Αν πήγαν προς το “ναι”, τότε το ΑΚΕΛ θα νιώσει μια φοβερή πίεση για να γίνει κάτι στο Κυπριακό”, λέει ο κοινωνιολόγος, Ανδρέας Παναγιώτου.
Σε αυτό το σενάριο, κάποιες μικρές αναταράξεις θα παρατηρηθούν στο χώρο της συγκυβέρνησης. “Θα αποκτήσει άλλο αέρα το ΔΗΚΟ, έναντι του ΑΚΕΛ. Θα είναι συγκρατημένο, θα προσπαθήσει να ενισχύσει το ΑΚΕΛ σε περίπτωση που το τελευταίο σκουντουφλήσει. Αλλά σαφώς ο Τάσσος Παπαδόπουλος θα είναι πολύ πιο ενισχυμένος ως άτομο”, καταλήγει ο κ. Παναγιώτου. Ο εκλογικός αναλυτής, Γιάννης Μαυρής, δεν βλέπει “πατατράκ”, αλλά θεωρεί πως η διαφαινόμενη μικρή μείωση ποσοστών θα αποδυναμώσει μερικώς το ΑΚΕΛ. “Αυτό που προκύπτει είναι μια αλλαγή του εσωτερικού συσχετισμού των κομμάτων της συγκυβέρνησης. Εις βάρος του ΑΚΕΛ, υπέρ του ΔΗΚΟ και πιθανότατα υπέρ της ΕΔΕΚ”.
ΔΗΣΥ: ΙΣΧΥΣ ΕΝ ΤΗ ΕΝΩΣΕΙ
Μια βδομάδα πριν τις εκλογές στο Δημοκρατικό Συναγερμό επικρατεί μια περίεργη ηρεμία. Το κόμμα, λένε πολλά στελέχη, προχωρά ενωμένο, παρά την πληγή που άνοιξε στα σπλάχνα του το δημοψήφισμα. Η όποια εσωστρέφεια κι εσωτερικές έριδες για το μέλλον, δεν εκφράζονται δημόσια. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Συναγερμικοί, σε ικανοποιητικό βαθμό, συσπειρώνονται αντί να διασπώνται από το μπαράζ της εξοντωτικής κριτικής που δέχθηκαν και δέχονται από το σύνολο σχεδόν των υπόλοιπων πολιτικών δυνάμεων. Ο ΔΗΣΥ “θα έχει καταφέρει να καλύψει πολύ μεγάλη κρίση, τελικά, αν καταφέρει να ξεπεράσει το 30% των ψήφων (όπως δείχνουν και οι μετρήσεις). Γιατί ήταν ο αδύνατος κρίκος του κομματικού συστήματος”, τονίζει ο εκλογικός αναλυτής, Γιάννης Μαυρής. Ο κοινωνιολόγος Ανδρέας Παναγιώτου πιστεύει πως στο Συναγερμό έχει γίνει μια μίνι επανάσταση. Τονίζει ότι “η φιλελεύθερη ηγεσία και πτέρυγα έχει κερδίσει το κόμμα, παρ’ ότι έχασε το δημοψήφισμα. Έκανε ένα άλμα προς τα εμπρός. Η φιλελεύθερη στροφή ήταν αναγκαία για να μπορεί να ‘παίξει’ στην Ευρώπη”.
Πρώτα το κόμμα
Στελέχη του ΔΗΣΥ αναγνωρίζουν το πόσο κόστισε στο κόμμα ο διχασμός που υπέστη στο δημοψήφισμα. Τονίζουν, όμως, ότι το Συναγερμό δεν ενώνει αυτή τη στιγμή το πολιτικό πρόβλημα. Τον ενώνει η νοοτροπία του και η λογική της συσπείρωσης έναντι των αντιπάλων. Οι λεγόμενοι “πεφωτισμένοι” δεξιοί, αναφέρουν τα ίδια στελέχη, δεν μπορούν να ανεχθούν την έπαρση, τη “μαγκιά” και τους νομικισμούς του Τάσσου Παπαδόπουλου, ούτε τη διχαστική νοοτροπία που κυριαρχεί στην πολιτική ζωή. Κι αυτό ανεξάρτητα από το αν ψήφισαν “ναι” ή “όχι” στο δημοψήφισμα.
Τα μέλη της λεγόμενης “λαϊκής δεξιάς” τα συσπειρώνει ο παραδοσιακός πόθος να αποτρέψουν τυχόν επικράτηση του μεγάλου αντιπάλου, του ΑΚΕΛ, στην αναμέτρηση. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας οι τάσεις αυτές στους κόλπους του Συναγερμού έγιναν διακριτές. Στις συζητήσεις μεταξύ στελεχών επικρατεί η εκτίμηση ότι ο Νίκος Αναστασιάδης κινήθηκε ενεργά ώστε να εκφράσει ο ίδιος τη “φιλελεύθερη πτέρυγα”, τους Χριστιανοδημοκράτες του ΔΗΣΥ.
Επιφανές μέλος και κύριος μέχρι τώρα εκφραστής της τάσης αυτής, που εμφανίζεται πολύ δυναμική, είναι ο Ιωάννης Κασουλίδης. Σε αυτήν εντάσσεται και ο Χρίστος Στυλιανίδης (ο κ. Κασουλίδης παρουσίασε τον κ. Στυλιανίδη στην πρόσφατη μεγάλη προεκλογική συγκέντρωση του τελευταίου στη Λευκωσία). Ισχυρή, πάντως, παραμένει και η πτέρυγα της “λαϊκής δεξιάς”, με κύριο εκφραστή τον αναπληρωτή πρόεδρο, Αβέρωφ Νεοφύτου. Διαφορές μεταξύ των δύο τάσεων υπάρχουν και έντονες. Δεν προβάλλονται, όμως, και μετατίθενται για αργότερα καλυπτόμενες από τη λογική “πρώτα να πάει καλά το κόμμα”.
Η επόμενη μέρα
Η ενιαία αυτή γραμμή και αντίληψη ενδέχεται να δεχθεί άμεσο πλήγμα, αν ο ΔΗΣΥ δεν συγκεντρώσει τα υψηλά ποσοστά που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις και κυρίως αν δεν περάσει το όριο του 30%. Ο κοινωνιολόγος Ανδρέας Παναγιώτου αναφέρει ότι για το Συναγερμό “τα ποσοστά που θα συγκεντρώσει θα είναι κι ένα είδος ξεκαθαρίσματος. Αν πέσει πολύ τότε κινδυνεύει ο κ. Αναστασιάδης, ο οποίος, πάντως, έχει επιδείξει ότι ελέγχει το μηχανισμό και μπορεί να ισορροπεί ανάμεσα σε αντικρουόμενες δυναμικές”. Στους κύκλους των στελεχών του ΔΗΣΥ θεωρείται δεδομένη η αμφισβήτηση του προέδρου του κόμματος, αν τα ποσοστά δεν είναι τα αναμενόμενα.
Τονίζεται, όμως, ότι ο κ. Αναστασιάδης απολαμβάνει και μεγάλης ανοχής από στελέχη, μέλη και ψηφοφόρους διότι ήταν αυτός που σήκωσε το βάρος της κριτικής μετά το δημοψήφισμα. Επικρίσεις ακούγονται ήδη και κατά του αναπληρωτή προέδρου, Αβέρωφ Νεοφύτου. Υποστηρίζεται ότι, ως υπεύθυνος για την προεκλογική εκστρατεία, απέδειξε ότι δεν “παίζει ομαδικά”. Στο στόχαστρο βρίσκονται και οι αντιπρόεδροι του κόμματος “για μη αποτελεσματική παρουσία”. Πάντως, είναι χαρακτηριστικό ότι αμφισβητήσεις αυτού του είδους εκφράζονται με ψύχραιμο τρόπο και δεν φθάνουν στους ψηφοφόρους.
Προσπάθεια μεταρρύθμισης
Μέχρι την 21η Μαΐου, όλη η προσπάθεια του μηχανισμού του ΔΗΣΥ είναι να αποδείξει στην κάλπη ότι υπερέβη την κρίση που αντιμετώπισε στο δημοψήφισμα. Σε δεύτερο επίπεδο, όμως, έχουν ήδη αρχίσει διακριτικές διεργασίες με το βλέμμα στις προεδρικές και με υποψήφιο τον Ιωάννη Κασουλίδη. “Υπάρχει αυτή τη στιγμή μια διαδικασία μεταρρύθμισης από την ηγεσία της δεξιάς. Προσπαθεί κάπου να επαναπροσδιορίσει την παράταξη”, υποστηρίζει ο κοινωνιολόγος Ανδρέας Παναγιώτου και υπογραμμίζει: “Η φιλελεύθερη τάση και ο Νίκος Αναστασιάδης έχουν ανοίξει το δρόμο για μια συνεργασία ιδιαίτερα με το ΑΚΕΛ στα πλαίσια της λύσης και του εκμοντερνισμού. Έχει σπάσει ο πάγος ανάμεσα στην αριστερή πτέρυγα του ΑΚΕΛ και τους συναγερμικούς φιλελεύθερους”.
Τόσο, ο κ. Παναγιώτου όσο κι ο εκλογικός αναλυτής, Γιάννης Μαυρής, θεωρούν, πάντως, απίθανο ένα μεγάλο συνασπισμό τύπου Γερμανίας. Κυρίως, διότι η συμμαχία των τριών κομμάτων της συγκυβέρνησης δεν δείχνει να κλυδωνίζεται. Χαρακτηριστικά είναι τα επιχειρήματα του κ. Μαυρή. “Υπάρχει ζήτημα στο πώς θα μπορέσει ο ΔΗΣΥ να περάσει μήνυμα στις προεδρικές. Η διεισδυτικότητα του Ιωάννη Κασουλίδη είναι υπαρκτή. Αποτελεί ισχυρή υποψηφιότητα. Έχει προφίλ που μπορεί να απευθυνθεί και στον κεντρώο χώρο. Παρόλα αυτά αν δεν υπάρξει αυτοτελής κίνηση του ΑΚΕΛ με δικό του υποψήφιο (σ.σ. κάτι που δεν προκύπτει από τους σημερινούς συσχετισμούς), ακόμα και η υποψηφιότητα Κασουλίδη δεν φαίνεται να αποδίδει”.
ΔΗΚΟ: ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΚΟΜΜΑ
Το Δημοκρατικό Κόμμα οδεύει προς τις εκλογές με σημαία τον Τάσσο Παπαδόπουλο και το “Όχι”, την ξεκάθαρη στάση, στο δημοψήφισμα. Στο εσωτερικό του, για πρώτη φορά υπάρχει ηρεμία. Οι καβγάδες δεν είναι εξοντωτικοί και, κυρίως, δεν βγαίνουν προς τα έξω. Υπάρχουν, αλλά είναι αυτή τη στιγμή βραδυφλεγείς. Στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας το κόμμα έδειξε αξιοσημείωτη δυναμική, κάτι που το έκανε να ελπίζει για μεγάλη αύξηση των ποσοστών του στην κάλπη.
Η πορεία αυτή κάπου “σκάλωσε” τις τελευταίες βδομάδες. Γι’ αυτό και δόθηκε ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στο Κυπριακό. Η αλίευση ψηφοφόρων από τη δεξαμενή του 76% κατέστη δημόσια, με συγκεκριμένες κι επίμονες εκκλήσεις τόσο του κ. Παπαδόπουλου όσο και των ηγετικών στελεχών. Οι γνωρίζοντες σπεύδουν να κάνουν λόγο για προσγειωμένες εκτιμήσεις γύρω στο 18%, κάτι που θεωρεί πιθανότατο κι ο εκλογικός αναλυτής, Γιάννης Μαυρής. “Το κρίσιμο όριο για το ΔΗΚΟ είναι το 20%. Αν καταφέρει να κρατήσει τα κέρδη που φαίνονται στις δημοσκοπήσεις, της τάξης του 18 – 18.5%, με την αμφίπλευρη διεύρυνσή του και από το ΔΗΣΥ και από το ΑΚΕΛ, τότε θα μιλάμε σαφώς για ενίσχυση. Ούτε, όμως, αυτό συνιστά ανατροπή. Δεν υπάρχει ανατροπή του σκηνικού”.
Νέα πρόσωπα
Η εμφανής παντοδυναμία του Τάσσου Παπαδόπουλου στο ΔΗΚΟ, έχει φέρει στο προσκήνιο νέα πρόσωπα που εξελέγησαν στα ανώτατα όργανα του κόμματος. Όλα δείχνουν, μάλιστα, ότι το ρεύμα αυτό θα διαπεράσει και την κοινοβουλευτική ομάδα. Αν εξαιρέσει κανείς τους κυρίους Νίκο Κλεάνθους και Νίκο Πιτοκοπίττη, όλα τα υπόλοιπα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου του ΔΗΚΟ είναι νέοι. Μάριος Κάρογιαν, Βασίλης Πάλμας, Κυριάκος Κενεβέζος, Νικόλας Παπαδόπουλος και Γιώργος Κολοκασίδης. “Μια σειρά από νέες προσωπικότητες αναδεικνύονται με τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Δεν είναι η παραδοσιακή εικόνα του ΔΗΚΟ που συσπείρωνε εκείνη την πτέρυγα του κέντρου που διαχειριζόταν την εξουσία.
Υπάρχει ένας νέος λόγος, μια αλλαγή. Υπάρχει ο προβληματισμός ως προς το ποιο ΔΗΚΟ θα βγει από τις εκλογές, το ιστορικό ή το ΔΗΚΟ του Τάσσου”, τονίζει ο κοινωνιολόγος, Ανδρέας Παναγιώτου. Εσωκομματικές εξελίξεις μετά τις εκλογές, με αμφισβήτηση της σημερινής διαχειριστικής ηγεσίας Κλεάνθους – Πιτοκοπίττη, μπορεί να πυροδοτήσει μόνο ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Αν αποχωρήσει από την προεδρία του ΔΗΚΟ, η κίνηση αυτή θα φέρει στο προσκήνιο πρόσωπα, όπως οι κ. Κάρογιαν και Πάλμας, που θα κληθούν να διεκδικήσουν το ανώτατο κομματικό αξίωμα. Οι νέοι, πάντως, δείχνουν να πιστεύουν σε ένα διαφορετικό μοντέλο ηγεσίας. Επιθυμούν να λειτουργήσουν ως ομάδα, με συλλογική ευθύνη για τις αποφάσεις. “Είναι υπαρκτό το σενάριο να κάνει αυτή η ομάδα κίνηση για την ηγεσία σε περίπτωση που ο κ. Παπαδόπουλος αφήσει την προεδρία”, τονίζει ο Γιάννης Μαυρής.
Οι αδυναμίες
Δύο είναι οι σοβαρές αδυναμίες του ΔΗΚΟ, όπως εντοπίζονται και στις συζητήσεις μεταξύ των νέων στελεχών του. Το κόμμα έχει ιδιαίτερα χαμηλή πρόσβαση και απήχηση στους νέους ψηφοφόρους. Αυτό, άλλωστε είναι εμφανές στα ποσοστά που συγκεντρώνει μεταξύ των φοιτητών. Έχει, επίσης, μεγάλο πρόβλημα και στην εκπροσώπησή του στον ευρωπαϊκό χώρο, στην Ευρωβουλή. Το Ευρωπαϊκό Κόμμα των Φιλελευθέρων, στο οποίο ανήκει, δεν εκφράζει το ΔΗΚΟ. Εδώ και καιρό επιδιώκει να ενταχθεί ως παρατηρητής στους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές, πόθος που εμποδίζεται σθεναρά από την ΕΔΕΚ, η οποία δεν προτίθεται να αλλάξει στάση στο άμεσο μέλλον. Πάντως, σε περίπτωση μείωσης των ποσοστών του ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ αναγνωρίζει ότι θα αποκτήσει άλλο αέρα στη σχέση του με το μεγαλύτερο εταίρο στη συγκυβέρνηση. Τονίζεται, όμως, ότι πρωταρχικός στόχος παραμένει η συνέχιση της συνεργασίας, με αιχμή του δόρατος βέβαια τον Τάσσο Παπαδόπουλο.
ΕΔΕΚ: ΑΝΑΖΗΤΕΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Οι Σοσιαλδημοκράτες φθάνουν κι αυτοί στο νήμα της κάλπης έχοντας παραμερίσει τις όποιες εσωτερικές διαφορές τους και χωρίς το Βάσο Λυσσαρίδη στην πρώτη γραμμή να χαράσσει τη στρατηγική. “Ψαρεύουν” στη δεξαμενή του 76%, χωρίς όμως να έχουν αξιοποιήσει επαρκώς την παρουσία τους στη συγκυβέρνηση, ως διακριτή και αξιόπιστη πολιτική δύναμη. Η ΕΔΕΚ “έχει δύο στοιχήματα. Έχει και συμβολικά περάσει στη μετά – Λυσσαρίδη εποχή και από την άλλη έχει το χαρτί της συμμετοχής της στη συγκυβέρνηση, στο οποίο οφείλει ενδεχομένως και την ενίσχυσή της στις δημοσκοπήσεις”, υποστηρίζει ο εκλογικός αναλυτής, Γιάννης Μαυρής. Στελέχη του κινήματος απέκλειαν το διαφαινόμενο ρεύμα προς την ΕΔΕΚ να φθάσει το ποσοστό των ευρωεκλογών. Θεωρούν πολύ πιο εφικτό ένα ποσοστό της τάξης του 8%. “Το 10% των ευρωεκλογών είναι και το ανώτατο όριο συσπείρωσης της ΕΔΕΚ. Τότε, βέβαια, είχε απώλειες ο Συναγερμός κι επωφελήθηκε. Τώρα δεν δείχνει προοπτική προς τα πάνω”, αναφέρει ο κοινωνιολόγος, Ανδρέας Παναγιώτου.
Το μεγάλο δίλημμα
Βασικό στοιχείο των προβλημάτων απήχησης της ΕΔΕΚ είναι η αδυναμία του κινήματος και της ηγεσίας του να αρθρώσουν το δικό τους πολιτικό λόγο στα πλαίσια της συγκυβέρνησης. “Δεν έχει μπολιάσει τη συγκυβέρνηση με το δικό της στίγμα σε βαθμό που θα μπορούσε να το πετύχει, ως ένας από τους τρεις εταίρους αυτής της υπόθεσης”, τονίζει ο Γιάννης Μαυρής. Κι ο Ανδρέας Παναγιώτου προχωρά ένα βήμα παρακάτω. “Ο λόγος της ΕΔΕΚ είναι υπερφίαλος, δεν αρμόζει σε ένα κόμμα του 6-7-8%. Αυτό μπορεί να ‘πουλούσε’ την εποχή που ο Λυσσαρίδης ήταν γιατρός του Μακάριου, όχι σήμερα. Η ΕΔΕΚ δεν έχει προσδιορισθεί ως ένα κόμμα αριστερό μικροαστικό. Υπάρχει χώρος, αλλά δεν τον έχει εκμεταλλευθεί. Επιπλέον, λόγω του ευδιάκριτου εθνικισμού που διακρίνει την ηγεσία του κινήματος, δεν μπορεί να έχει στήριξη από άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα του εξωτερικού. Θα ερχόταν, ας πούμε, ο Γιώργος Παπανδρέου να στηρίξει ανοιχτά την ΕΔΕΚ; Δεν μπορεί. Η ΕΔΕΚ περνά μια κρίση ταυτότητας. Δεν ξέρει τι θέλει. Παραμένει ένα ερωτηματικό”.