Καταρρέει η επιρροή του ΠΑΣΟΚ και η εικόνα του Γ.Παπανδρέου
Ανάλυση του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ
Η κατάρρευση της εκλογικής επιρροής του κυβερνώντος κόμματος και της εικόνας του πρωθυπουργού οδηγούν σε ραγδαία ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. Η εκλογική επιρροή του ΠΑΣΟΚ συνεχίζει για έναν ακόμη μήνα την ελεύθερη πτώση της. Μέσα σε 30 μόλις ημέρες το ΠΑΣΟΚ εμφανίζει απώλειες -5% και η εκλογική του επιρροή υπολογίζεται σε μόλις 27%, ενώ η πραγματική κοινωνική του επιρροή βρίσκεται κάτω από το 15% του συνολικού εκλογικού σώματος. Μόλις 1 στους 4 πολίτες (26%) πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ θα καταφέρει να εξαντλήσει την 4ετία. Ας σημειωθεί, ότι η μείωση της εκλογική του επιρροής υπήρξε συνεχής επί 9 μήνες, ενώ επιταχύνθηκε το τελευταίο 4μηνο (από τον Μάρτιο και ύστερα) με μέσο όρο μηνιαίων απωλειών, 2,75%. Καταφέρνει έτσι το ΠΑΣΟΚ να «επιστρέψει» στις απαρχές της, δηλαδή στα επίπεδα των εκλογών του 1977 (25,3%), όταν -εισβάλλοντας ορμητικά στην πολιτική σκηνή της μεταπολίτευσης-, εδραιώθηκε στο εκλογικό σώμα, ως εναλλακτική λύση της διακυβέρνησης.
Το ΠΑΣΟΚ, μεταξύ των πέντε κοινοβουλευτικών κομμάτων, θεωρείται σήμερα το πλέον αντιδημοφιλές κόμμα. Η δημοτικότητα του κόμματος έπεσε στο 21% (-8%), το χαμηλότερο ποσοστό της μεταπολιτευτικής του ιστορίας. Ταυτοχρόνως, ο δείκτης ικανοποίησης από την κυβέρνηση έχει κατρακυλήσει στο πρωτοφανές 8% (-4%), που συνιστά επίσης το χαμηλότερο ποσοστό της μεταπολιτευτικής περιόδου, ενώ η κυβερνητική του ικανότητα αξιολογείται θετικά μόλις από το 12% (-6%) του εκλογικού σώματος. Η συσπείρωση των ψηφοφόρων του περιορίζεται σε 37,5%, ποσοστό που δεν έχει ξαναπαρουσιαστεί μεταπολιτευτικά. Ο κίνδυνος της κοινωνικής του αποσάθρωσης είναι πλέον ορατός. Η κοινωνική και εκλογική κατάρρευση του κυβερνώντος κόμματος δίνει για πρώτη φορά στη ΝΔ σαφές προβάδισμα, της τάξης του 4%. Ωστόσο, το ποσοστό 31% (+2%), παρά την ανατροπή που καταγράφει, δεν εξασφαλίζει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία. Η ανάκαμψη της ΝΔ παραμένει εκλογική, όχι κοινωνική.
Το τσουνάμι της αποδοκιμασίας έχει συμπαρασύρει και την εικόνα του Γ.Παπανδρέου. Η δημοτικότητά του κατακρημνίσθηκε στο 26% (-8%). Πρόκειται για το χειρότερο ποσοστό δημοφιλίας στην πολιτική του σταδιοδρομία. Η πρωθυπουργική του ικανότητα (23%) συρρικνώθηκε δραματικά (-10%) και δεν υπερβαίνει πλέον την αντίστοιχη του Α.Σαμαρά (23%). Επομένως, παρά τη σχετική φημολογία, είναι προφανές ότι -υπό τις παρούσες συνθήκες- το κυβερνών κόμμα έχει περιέλθει σε δεινή θέση και προσωπικά ο πρωθυπουργός σε ολοφάνερη αδυναμία να θέσει στο εκλογικό σώμα το «εκβιαστικό δίλημμα» των εκλογών, ή πολύ περισσότερο ενός ασαφούς δημοψηφίσματος.
Η κοινωνική απόρριψη των κομμάτων της διακυβέρνησης και του υπάρχοντος πολιτικού προσωπικού της χώρας οδηγεί πλέον με επιταχυνόμενους ρυθμούς σε μια διογκούμενη κοινωνική κινητοποίηση. Τον τελευταίο μήνα, με βάση το σχετικό δείκτη του Βαρόμετρου η κοινωνική συμμετοχή σε κάθε είδους εκδηλώσεις και μορφές διαμαρτυρίας υπερδιπλασιάσθηκε, από 12% τον Μάιο, σε 25% τον Ιούνιο. Το ποσοστό αυτό, αν προβληθεί στον ενήλικο πληθυσμό της χώρας αντιστοιχεί σε 2,2 εκατομμύρια πολίτες. Αυτή η αδιαμεσολάβητη κοινωνική κίνηση δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή, τόσο λόγω του κοινωνικού κατακερματισμού, όσο και κυρίως της κρίσης των παραδοσιακών μορφών της αντιπροσωπευτικής πολιτικής. Αποτελεί, ωστόσο, έναν παράγοντα που αναδεικνύεται σε καταλύτη των εξελίξεων.