Βαρόμετρο, Μάρτιος 2008

Πανελλαδική τηλεφωνική έρευνα, χωρίς κάλπη, σε δείγμα 1.019 ατόμων, ηλικίας 18 ετών και άνω που διαθέτει το εκλογικό δικαίωμα, 03-06/03/2008. Πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της εφημερίδας Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και του ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ.

Η Μεθοδολογία του πολιτικού Βαρόμετρου

Παρουσιάστηκε στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ: 10/03/2008.
Παρουσιάστηκε στο ραδιόφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ: 11/03/2008.

Tα ευρήματα της έρευνας

Ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος

Στις 26 Φεβρουαρίου 2008 διεξάγεται συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΔΕΗ με σκοπό την λήψη αποφάσεων για την συνεργασία της εταιρείας με την γερμανική RWE και την χαλυβουργική. Στόχος της συνεργασίας αυτής είναι η κατασκευή και χρήση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής λιθάνθρακα. Η συνεδρίαση διεξάγεται σε τεταμένο κλίμα, ενώ σημειώνονται έντονες αντεγκλήσεις μεταξύ των συνδικαλιστών της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ και της διοίκησης, με αποτέλεσμα την αποτυχία λήψης σαφών αποφάσεων επί του θέματος. Μία ημέρα μετά, διοργανώνεται μαζικό συλλαλητήριο στην Νέα Καρβάλη της Καβάλας, όπου και το εργοστάσιο παραγωγής λιθάνθρακα της ΔΕΗ-RWE επρόκειτο να εγκατασταθεί. Οι περιβαλλοντολογικές διαστάσεις του θέματος απασχολούν την κοινή γνώμη, αλλά επί της ουσίας, οι εξελίξεις στην ΔΕΗ φέρνουν στο προσκήνιο, για μία ακόμη φορά, το θέμα της ιδιοκτησίας της εταιρείας και την ενδεχόμενη ιδιωτικοποίησή της. Έτσι, στο Βαρόμετρο του Μαρτίου 2008 της Public Issue, διερευνούνται οι αξιολογήσεις της κοινής γνώμης σε σχέση με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ΔΕΗ, αλλά και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές, οι Έλληνες πολίτες διαφωνούν με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, ενώ παρατηρείται ότι αυτή η επιφυλακτική ως προς την ιδιωτικοποίηση τάση έχει αυξηθεί σε σχέση με το 2006, όταν και είχε ζητηθεί ξανά από τους πολίτες να τοποθετηθούν για το εν λόγω θέμα. Επίσης, όμορα με την γενικευμένη παράσταση ακρίβειας που διαπνέει την ελληνική κοινωνία, η συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης, θεωρεί πως το ηλεκτρικό ρεύμα είναι σήμερα στην χώρα μας ακριβό. Τα κοινωνικά και δημογραφικά στοιχεία του δείγματος δεν διαφοροποιούν ιδιαίτερα τις αξιολογήσεις της κοινής γνώμης, με τις γυναίκες να εκφράζονται σε μεγαλύτερο βαθμό κατά της ιδιωτικοποίησης, αλλά και να πιστεύουν ότι το ηλεκτρικό ρεύμα είναι σήμερα στην Ελλάδα ακριβό. Βάσει όμως κομματικών πεποιθήσεων και ιδεολογικής αυτοτοποθέτησης, διαπιστώνεται μια σαφής και συνάμα αναμενόμενη διαφοροποίηση των απόψεων της κοινής γνώμης σε σχέση με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, ένα θέμα που εν γένει αποτελεί σημαντική πολιτική διαχωριστική γραμμή για την μεταπολιτευτική ελληνική κοινωνία.

Η στάση της Εκκλησίας απέναντι στα συλλαλητήρια για την ονομασία της ΠΓΔΜ

Περίπου έναν μήνα μετά την διαδοχή του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου από τον μητροπολίτη Ιερώνυμο, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία βρίσκεται αντιμέτωπη με ζητήματα που στο παρελθόν είχαν προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις της και ορισμένες φορές ακόμα και την κινητοποίησή της. Στην μία Μαρτίου 2008 συναντώνται στην Νέα Υόρκη οι υπουργοί εξωτερικών Ελλάδας και Σκοπίων υπό την εποπτεία των Ηνωμένων πολιτειών Αμερικής. Στόχος αυτής της διπλωματικής «τρίλιζας» είναι να τεθούν οι βάσεις για την επίλυση του προβλήματος ονομασίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας πριν την έναρξη της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι στις αρχές Απριλίου, όπου και θα ετίθετο το ζήτημα εισόδου των Σκοπίων στον οργανισμό. Από την πρώτη συνάντηση αυτή προκύπτουν ως σημαντικότερα θέματα: Η σύνθετη ή διπλή ονομασία των Σκοπίων, το είδος του προσδιορισμού στον όρο Μακεδονία αλλά και η χρήση των παραγώγων του. Η σημασία της συνάντησης, ο άμεσος προγραμματισμός παρόμοιων αλλεπάλληλων συναντήσεων μέσα στον μήνα, αλλά και το χρονοδιάγραμμα πίεσης που ασκείται εξαιτίας της επερχόμενης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, αναγάγουν το ζήτημα σε πρώτης προτεραιότητας θέμα για την ελληνική κοινή γνώμη. Πέραν της έκτασης του θέματος στον ημερήσιο τύπο και στα τηλεοπτικά πάνελ, διοργανώνονται δημόσιες συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια από διάφορους, πολιτικούς και μη, φορείς σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Μέσα σ’ αυτό πλαίσιο συντελείται μια καινοτομική για τα δεδομένα των τελευταίων χρόνων απόφαση, του αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, μη συμμετοχής της επίσημης Εκκλησίας στα συλλαλητήρια για την ονομασία των Σκοπίων. Ως εκ τούτου, η έρευνα που πραγματοποιήθηκε για το Βαρόμετρο Μαρτίου 2008, επεδίωξε να αξιολογήσει την δημοτικότητα του νεοεκλεγέντος αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, ανιχνεύοντας παράλληλα τις απόψεις της κοινής γνώμης για την απόφαση της μη συμμετοχής της Εκκλησίας στις πολιτικού χαρακτήρα συγκεντρώσεις. Σε γενικές γραμμές, διαπιστώνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης συμφωνεί με την απόφαση αυτή του αρχιεπισκόπου, ενώ σημειώνεται και μια οριζόντια συμφωνία της βάσης των κομμάτων υπέρ αυτής της απόφασης.

Βασικότεροι λόγοι προτιθέμενης ψήφου στον ΣΥΡΙΖΑ

Με την ολοκλήρωση των εργασιών του 5ου συνεδρίου του Συνασπισμού της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας και την εκλογή του Αλέξη Τσίπρα στην θέση του προέδρου του κόμματος και υπό την επιρροή του γενικότερου πολιτικού κλίματος, λαμβάνει χώρα μια έκρηξη της δημοτικότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Μέσα σ’ ένα πλαίσιο ευνοϊκών για την αριστερά κοινωνικών συγκρούσεων, καθότι στα μέσα Μαρτίου είχε δρομολογηθεί η κατάθεση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου στην Βουλή, και υπό την συνεχή φθορά της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ εξαιτίας των σκανδάλων που ταλάνιζαν την χώρα για περίπου τρεις μήνες, καταγράφεται, σε ευρεία κλίμακα, μια τάση αμφισβήτησης του δικομματισμού. Τόσο το κυβερνών κόμμα της ΝΔ, όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ, γίνονται δέκτες αρνητικών, ακόμα και απορριπτικών συναισθημάτων, εκ μέρους της κοινής γνώμης και παρατηρείται μια συνεχώς αυξανόμενη τάση απορρόφησης των δυσαρεστημένων πολιτών, και ιδιαίτερα των προερχόμενων από το ΠΑΣΟΚ, από τον ΣΥΡΙΖΑ. Σ’ αυτή την χρονική συγκυρία της χώρας, διαπιστώνεται μια ανακατάταξη του αριστερού φάσματος της πολιτικής σκηνής, όπου και σημειώνεται μια μεγάλη ανατροπή, ανάλογη σε κάποιο βαθμό ακόμα και με την πρώιμη μεταπολιτευτική περίοδο. Ως εκ τούτου, λίγους μόλις μήνες μετά τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, μέσα από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τις 3 έως και τις 6/3 για το Βαρόμετρο Μαρτίου 2008 της Public Issue, καταγράφεται μία σημαντική άνοδος των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου των Ελλήνων πολιτών . Η έρευνα επεδίωξε να ανιχνεύσει τους κύριους λόγους για τους οποίους παρατηρήθηκε ένα ισχυρό ρεύμα πρόθεσης ψήφου στον ΣΥΡΙΖΑ εκ μέρους των πολιτών, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τα ιδιαίτερα κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά του δείγματος. Σε γενικές γραμμές διαπιστώνεται ότι: α) η εκλογή του Αλέξη Τσίπρα ως προέδρου και β) το πολιτικό πρόγραμμα του κόμματος, είναι οι βασικότεροι λόγοι μεταστροφής μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινής γνώμης υπέρ της δυνητικής ψήφου στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η ηλικία, η ιδεολογική τοποθέτηση των πολιτών και η κομματική τους προτίμηση, διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο υπέρ αυτής της κατεύθυνσης.