Οικολογικό Βαρόμετρο Νο3
Οικολογικό Βαρόμετρο Νο3

Πανελλαδική τηλεφωνική έρευνα, σε δείγμα 506 ατόμων, ηλικίας 18 ετών και άνω, 10-12/03/2009. Δημοσιεύθηκε: 07/04/2009.

Τα θέματα της έρευνας:

Οικολογικό Βαρόμετρο 2009 (Νο3)

Τα ευρήματα της έρευνας:

Το Οικολογικό Βαρόμετρο της Public Issue στοχεύει στη συστηματική παρακολούθηση των στάσεων, των αντιλήψεων και των πρακτικών της ελληνικής κοινής γνώμης, απέναντι στο περιβάλλον και τις ταχύτατα συντελούμενες κλιματικές αλλαγές. Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματα του 3ου κατά σειρά κύματος του Οικολογικού Βαρομέτρου, αποκτούν ιδιαίτερα σημαντική διάσταση, καθότι καταγράφονται αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις, σε σχέση με τα προηγούμενα έτη και μάλιστα προς μία θετική κατεύθυνση, τόσο στις εν γένει αντιλήψεις, όσο και στις πρακτικές των Ελλήνων πολιτών. Πιο συγκεκριμένα, από τα αποτελέσματα της φετινής έρευνας προκύπτει ότι:

  • Αυξάνεται, συγκριτικά με το 2008, ο βαθμός ενημέρωσης των Ελλήνων πολιτών για το περιβάλλον (+5%).
  • Στην κατάταξη των σημαντικότερων περιβαλλοντικών προβλημάτων της χώρας (ανοικτή ερώτηση), παρατηρείται σήμερα, σημαντική μείωση στο ποσοστό όσων αναφέρονται με γενικούς όρους στη «ρύπανση – μόλυνση» (12%, -17%). Επιπροσθέτως, στα «βιομηχανικά και εργοστασιακά απόβλητα», καταγράφεται σημαντική αύξηση (11%, +9%), γεγονός που μπορεί κάλλιστα να συνδέεται με υποθέσεις μόλυνσης των υδάτων που έρχονται στη δημοσιότητας τον τελευταίο καιρό. Επίσης, σε αντίθεση με το περασμένο έτος, παρατηρείται σήμερα, ότι μόλις το 4% των ερωτηθέντων (έναντι 1% το 2008) δεν κατονόμασε, είτε λόγω αγνοίας, είτε λόγω απροθυμίας, το σημαντικότερο πρόβλημα του περιβάλλοντος στην χώρα. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποδοθεί σε μια δυναμικότερη ενασχόληση των Ελλήνων πολιτών με τα θέματα του περιβάλλοντος, σε βαθμό που η πλειοψηφία της κοινής γνώμης να διαθέτει πλέον σχετικά αποκρυσταλλωμένη άποψη και να την καταθέτει.
  • Στην κλίμακα οικολογικής αυτοσυνείδησης (1-5), οι Έλληνες πολίτες βαθμολογούν σήμερα τον εαυτό τους αυστηρότερα, σε σχέση με το 2008, καθότι διαπιστώνεται σημαντική ποσοστιαία αύξηση (+5%) όσων βαθμολογούν τον εαυτό τους με 3. Επιπροσθέτως, μειώνεται (-4%) και το ποσοστό όσων αυτοβαθμολογούνται με 4.
  • Οι 2 στους 10 πολίτες (20%), σε αντίθεση με 1 στους 6 πολίτες (16%) πέρυσι, δηλώνουν σήμερα, ότι έχουν ήδη μειώσει την ενεργειακή κατανάλωση του νοικοκυριού τους, γεγονός που μεταφράζεται και ως μια πιο δραστική συμμετοχή σε θέματα περιβάλλοντος. Επιπλέον, μέσα σε έναν χρόνο, παρατηρείται μετατόπιση της τάξεως του 3%, από την επιλογή «αρκετά πιθανό» να κάνουν κάτι ανάλογο για το περιβάλλον, στην επιλογή «πολύ πιθανό» να προβούν σε μία τέτοια ενέργεια.
  • Το ποσοστό όσων ενδέχεται να μειώσουν τη χρήση του ΙΧ αυτοκινήτου τους, σε σχέση με το 2008, αυξάνεται σήμερα αισθητά. Παράλληλα, ένα αυξανόμενο ποσοστό του δείγματος (23%, +4%), δηλώνει ότι κάτι τέτοιο «δεν τους αφορά», υποδεικνύοντας, ενδεχομένως, ότι αυξάνεται και ο αριθμός των πολιτών που δεν οδηγούν καθόλου ΙΧ.
  • Σημαντικές διαφοροποιήσεις, διαπιστώνονται σήμερα και στις στάσεις των πολιτών απέναντι στην ανακύκλωση. Ενώ το 2008, 4 στους 10 πολίτες (42%) δήλωναν ότι δεν είχαν ανακυκλώσει καμία φορά τα σκουπίδια τους μέσα σε ένα μήνα, σήμερα ανάλογη στάση κρατούν μόλις οι 2 στους 10 (17%). Παράλληλα, αυξάνεται σημαντικά (35%, +10%) και ο αριθμός όσων πολιτών ανακυκλώνουν απορρίμματα πέντε ή και περισσότερες φορές μέσα σε έναν μήνα. Κατά συνέπεια, διαπιστώνεται σήμερα ότι, συνολικά, 7 στους 10 (70%) πολίτες ανακυκλώνουν τουλάχιστον ένα μέρος των απορριμμάτων τους.
  • Τέλος, με βάση τα ευρήματα του Βαρομέτρου, ο μέσος όρος των απορριμμάτων που οι Έλληνες «παράγουν» κάθε εβδομάδα, υπολογίζεται σε 3,5 σακούλες ανά νοικοκυριό, την στιγμή που ο αντίστοιχος μέσος όρος ήταν 5,0 σακούλες ανά νοικοκυριό, εβδομαδιαία, για το 2008 και 5,7 σακούλες ανά νοικοκυριό, εβδομαδιαία, για το 2007.

Τα αποτελέσματα της έρευνας:

Τα αποτελέσματα του Οικολογικού Βαρομέτρου 2009 σε pdf

Ειδικό θέμα: Στάσεις απέναντι στην πυρηνική ενέργεια

Τα ευρήματα της έρευνας:

Ο εντεινόμενος δημόσιος διάλογος για την ενδεχόμενη κατασκευή και χρησιμοποίηση πυρηνικών εργοστασίων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η ανακίνηση του θέματος στις γειτονικές χώρες που κινούνται ήδη προς αυτή την κατεύθυνση, έχουν αναδείξει το εν λόγω θέμα και στην ημερήσια διάταξη της εγχώριας επικαιρότητας. Ως εκ τούτου, το ειδικό θέμα του Οικολογικού Βαρομέτρου της Public Issue για το 2009 επικεντρώνεται, για πρώτη φορά, στις στάσεις των Ελλήνων πολιτών απέναντι στην πυρηνική ενέργεια.
Σε γενικές γραμμές, διαπιστώνεται αρνητική στάση της κοινής γνώμης, απέναντι στην πυρηνική ενέργεια και στην ενδεχόμενη χρήση της, για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Τα Βασικά ευρήματα της έρευνας:

  • Ο 1 στους 2 (48%) Έλληνες πολίτες αναγνωρίζει ότι το πετρέλαιο αποτελεί σήμερα την βασική μορφή ενέργειας που χρησιμοποιείται για την κάλυψη των αναγκών της χώρας.
  • Οι Έλληνες πολίτες φαίνεται να προκρίνουν με διαφορά την ηλιακή ενέργεια για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας στο μέλλον, καθότι την υποδεικνύει ο 1 στους 2 (47%) ερωτηθέντες. Ακολουθεί η αιολική η ενέργεια, με 1 στους 4 πολίτες (26%) να τάσσεται υπέρ της μελλοντικής χρησιμοποίησής της.
  • Σε γενικές γραμμές, η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών υποστηρίζει πως η χώρα, για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της, πρέπει να χρησιμοποιήσει κατά κύριο λόγο πρωτογενή φυσικά στοιχεία, όπως η ηλιακή και αιολική ενέργεια, που μάλιστα υπάρχουν σε αφθονία στην χώρα.
  • Αντίθετα, η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί θεωρείται κοινωνικά αποδεκτή. Με την εν λόγω άποψη συντάσσονται σχεδόν 2 στους 3 (62%) Έλληνες πολίτες.
  • Ο βαθμός επίγνωσης της χρήσης, ή της προτιθέμενης χρήσης πυρηνικής ενέργειας από τα γειτονικά κράτη παραμένει υψηλός. Συγκεκριμένα, οι 7 στους 10 πολίτες δηλώνουν ότι γνωρίζουν πως οι γειτονικές χώρες χρησιμοποιούν, ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν πυρηνική ενέργεια. Σε αυτό το πλαίσιο, ένας στους δύο πολίτες (51%) αναφέρει την Βουλγαρία, και ένας στους τέσσερις (26%) την Τουρκία.
  • Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών (85%) δείχνει να ανησυχεί με τα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας που υπάρχουν στις γειτονικές χώρες, ενώ, παράλληλα, τάσσεται κατά της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα (82%). Και οι δύο αυτές ενδείξεις, ενδεχομένως, συνδέονται άμεσα με το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει από τότε περισσότερα από 23 χρόνια. Και τούτο, διότι η χώρα και η ιδιαίτερα η Βόρεια Ελλάδα είχε βιώσει άμεσα τις συνέπειες εκείνου του ατυχήματος.
  • Τέλος, η πυρηνική ενέργεια, στη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με πολεμικούς σκοπούς, όπως για παράδειγμα τα πυρηνικά όπλα. Έτσι, 7 στους 10 Έλληνες πολίτες (67%) δηλώνουν, σήμερα, ότι όταν ακούνε την λέξη «πυρηνική ενέργεια» στο μυαλό τους έρχεται κυρίως η χρήση της για πολεμικούς σκοπούς. Ενδεχομένως, η αντίληψη αυτή να συνδέεται με τις επαπειλούμενες διεθνείς επεμβάσεις σε χώρες που διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο (π.χ. Ιράν), με σκοπό τον αφοπλισμό τους, σενάριο που τα τελευταία χρόνια αναπαράγεται, δημοσιογραφικά, με μεγάλη συχνότητα.

Τα αποτελέσματα της έρευνας:

Τα αποτελέσματα του Ειδικού θέματος: Στάσεις απέναντι στην πυρηνική ενέργεια σε pdf