Τέσσερα σενάρια εκλογικής γεωγραφίας για τη 16η Σεπτεμβρίου

Ανάλυση των

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ και ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ*

Από την ιστορική παρατήρηση της κομματικής επιρροής κατά ελάσσονα εκλογική περιφέρεια, στις τέσσερις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις (1993, 1996, 2000 και 2004), προκύπτει το ακόλουθο συμπέρασμα: Κατά κανόνα, ανάμεσα στο εθνικό ποσοστό κάθε κόμματος (το ποσοστό στο σύνολο της επικράτειας) και τα ποσοστά που λαμβάνει σε κάθε ελάσσονα περιφέρεια, υφίσταται μια συστηματική σχέση. Επομένως, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, με βάση το αναμενόμενο εθνικό ποσοστό κάθε κόμματος είναι δυνατόν να προβλεφθεί, ο νικητής στις 56 εκλογικές περιφέρειες της χώρας, η αναμενόμενη εκλογική επιρροή και οι έδρες κάθε κόμματος κατά περιφέρεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η στατιστική αυτή μέθοδος προέβλεψε με μεγάλη επιτυχία το νικητή στις 54 από τις 56 εκλογικές περιφέρειες των εκλογών του 2004 (Βλέπε σχετικά, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 7/3/2004, σ.14). Η μέθοδος απέτυχε να προβλέψει το νικητή στη Ροδόπη και στη Ζάκυνθο, δύο περιφέρειες στις οποίες ίσχυσαν ειδικές συνθήκες απρόβλεπτες από ένα στατιστικό υπόδειγμα (στη Ροδόπη η εκλογική συμπεριφορά της μουσουλμανικής μειονότητας και στη Ζάκυνθο η μεγάλη αύξηση του εκλογικού σώματος από την αναθεώρηση των εκλογικών καταλόγων).

Με βάση την εκλογική ιστορία των περιφερειών της χώρας και τη στατιστική εκτίμηση, που προκύπτει από τις δημοσιευμένες προεκλογικές δημοσκοπήσεις, είναι δυνατόν να προβλεφθούν, με σχετική ασφάλεια, οι περιφέρειες που θα κερδίσουν -εκτός απροόπτου- τα δύο μεγάλα κόμματα. Ωστόσο, είναι προφανές, ότι κανένα στατιστικό υπόδειγμα δεν μπορεί να προβλέψει την πιθανή επίδραση έκτακτων γεγονότων, και μάλιστα τόσο μεγάλης έκτασης, όπως οι πρόσφατες πυρκαγιές. Κατά συνέπεια, η πρόβλεψη για τις πληγείσες περιφέρειες (Ηλεία, Εύβοια, κλπ.) θα πρέπει να θεωρηθεί, ως ένα βαθμό επισφαλής.

Στις προηγούμενες Βουλευτικές εκλογές του 2004, η ΝΔ κέρδισε 41 περιφέρειες έναντι 15 του ΠΑΣΟΚ, ενώ στις Ευρωεκλογές που ακολούθησαν 50, έναντι 6. Στις επερχόμενες εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου και στο βαθμό που η πρόβλεψη για τον αναμενόμενο νικητή του 2007 επαληθευτεί, εκτιμάται ότι η ΝΔ θα κερδίσει 36 περιφέρειες και το ΠΑΣΟΚ 9. Είναι αξιοσημείωτο, ότι αυτές οι 45 περιφέρειες δεν θα «αλλάξουν χέρια». Στις υπόλοιπες 11, η αναμέτρηση κρίνεται ως «αμφίρροπη». Πρόκειται για τις περιφέρειες: Γρεβενών, Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, Κέρκυρας, Λευκάδας, Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Βοιωτίας, Εύβοιας, Β’ Αθηνών και Λέσβου. Από αυτές τις 11 «αμφίρροπες» περιφέρειες, το 2004 η ΝΔ είχε κερδίσει τις 9 και το ΠΑΣΟΚ τις 2 (την Ζάκυνθο και την Εύβοια).

Όπως έχουμε επισημάνει επανειλημμένα, ο συσχετισμός των κοινοβουλευτικών εδρών που θα προκύψει μεταξύ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, δεν εξαρτάται από τη μεταξύ τους διαφορά. Αντιθέτως, ο εκλογικός χάρτης της χώρας, που θα προκύψει το βράδυ της 16ης Σεπτεμβρίου εξαρτάται απολύτως από αυτήν. Κατά συνέπεια, τα τέσσερα σενάρια εκλογικής γεωγραφίας που εξετάζονται στα επόμενα, στηρίζονται, αποκλειστικά, σε υποθέσεις για το μέγεθος της λεγόμενης «ψαλίδας».

Διαφορά πρώτου/δεύτερου κόμματος 1-2%

Αν η διαφορά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ περιορισθεί σε 1-2 εκατοστιαίες μονάδες, τότε εκτιμάται με σχετική βεβαιότητα ότι η ΝΔ θα χάσει και τις 11 «αμφίρροπες» περιφέρειες (βλέπε πίνακα και χάρτη 1). Στην περίπτωση αυτή πάντως, η ΝΔ μπορεί να διατηρήσει οριακά τα Ιωάννινα (5,54% υπέρ της ΝΔ το 2004, εφόσον η διαφορά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ φθάσει το 2%) και την Κέρκυρα (3% υπέρ της ΝΔ το 2004). Εάν επαληθευθεί αυτό το σενάριο, τότε ο συσχετισμός περιφερειών ΝΔ-ΠΑΣΟΚ θα ανέλθει από 36/20, έως 38/18 υπέρ της ΝΔ.

Διαφορά πρώτου/δεύτερου κόμματος 3%

Αν η διαφορά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ φθάσει το 3%, τότε εκτιμάται ότι η ΝΔ θα διατηρήσει την Κέρκυρα και τα Ιωάννινα (βλέπε πίνακα και χάρτη 2). Εκτός από τις παραπάνω περιφέρειες, μπορεί επιπλέον να διατηρήσει οριακά την Κεφαλλονιά (3,18% υπέρ της ΝΔ το 2004, αν το πανελλαδικό της ποσοστό υπερβεί το 42,5%) και την Θεσπρωτία (5,13% υπέρ της ΝΔ το 2004, αν το πανελλαδικό της ποσοστό υπερβεί το 42%). Σε αυτό το σενάριο, ο συσχετισμός περιφερειών αναμένεται να διαμορφωθεί από 38/18 έως 40/16 υπέρ της ΝΔ.

Διαφορά πρώτου/δεύτερου κόμματος 4%

Αν η «ψαλίδα» ΝΔ-ΠΑΣΟΚ «ανοίξει» σε 4%, τότε η ΝΔ εκτιμάται ότι θα διατηρήσει επιπλέον τη Λέσβο (2,56% υπέρ της ΝΔ το 2004), την Κεφαλλονιά και τη Θεσπρωτία. (βλέπε πίνακα και χάρτη 3). Ακόμα ενδέχεται να διατηρήσει οριακά και τις: Βοιωτία (1,82% υπέρ της ΝΔ το 2004), Β΄ Αθηνών (0,75% υπέρ της ΝΔ το 2004), Λευκάδα (3,38% υπέρ της ΝΔ το 2004) και Γρεβενά (3,08% υπέρ της ΝΔ το 2004, αν το πανελλαδικό ποσοστό της φθάσει το 43%). Επίσης, υπάρχει ενδεχόμενο να κερδίσει από το ΠΑΣΟΚ οριακά τη Ζάκυνθο (0,16% υπέρ του ΠΑΣΟΚ το 2004). Επομένως, σε αυτήν την υποθετική περίπτωση, ο συσχετισμός των περιφερειών αναμένεται να κυμανθεί από 41/15 έως 46/10 υπέρ της ΝΔ.

Διαφορά πρώτου/δεύτερου κόμματος > 4%

Τέλος, αν η διαφορά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ υπερβεί τις 4 μονάδες, τότε η ΝΔ είναι πιθανό να διατηρήσει, εκτός των προαναφερθέντων περιφερειών, τη Β΄ Αθηνών και τη Βοιωτία (βλέπε πίνακα και χάρτη 4). Ακόμη, από το υπόδειγμα προκύπτει ότι μπορεί να διατηρήσει, οριακά, τη Λευκάδα και τα Γρεβενά, ενώ ενδέχεται να αποσπάσει από το ΠΑΣΟΚ τη Ζάκυνθο και την Εύβοια (0,34% υπέρ του ΠΑΣΟΚ το 2004). Στην περίπτωση αυτή ο συσχετισμός των περιφερειών μπορεί να φθάσει από 43/13 έως 47/9 υπέρ της ΝΔ.

Οι χάρτες και ο πίνακας του άρθρου:

pinakas.jpg 1.jpg 2.jpg 3.jpg 4.jpg

*Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ είναι επιστημονικός συνεργάτης της Public Issue

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (09/09/2007) με τίτλο: “Τέσσερα σενάρια για τον χάρτη των εκλογών”