Ενισχύεται η πολιτική αβεβαιότητα

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Στη διαδικασία αναδιάταξης του κομματικού συστήματος που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, προστίθεται ένα επιπλέον στοιχείο, το οποίο ενισχύει την εικόνα αβεβαιότητας και επιταχύνει τις πολιτικές διεργασίες. Το νέο κατώτατο ιστορικό ρεκόρ (κοινωνικής και) εκλογικής επιρροής (32%) που καταγράφει το κυβερνών κόμμα, δοκιμάζει την κοινωνική συνοχή του, αλλά και τη διαχειριστική του ικανότητα, ενώ δεν θα εξασφάλιζε προφανώς και την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία σε περίπτωση εκλογικού «ατυχήματος». Σε ενδεχόμενο 7κομματικής Βουλής, που με βάση την εκτίμηση της Public Issue για τον Μάιο θεωρείται σήμερα το πιθανότερο σενάριο, το προπορευόμενο κόμμα δεν φαίνεται να εξασφαλίζει περισσότερες από 141 βουλευτικές έδρες. Το ίδιο θα ίσχυε ακόμη και με το πλέον ευνοϊκό για το πρώτο κόμμα σενάριο, εκείνο της 5κομματικής Βουλής, εάν υποθέσουμε δηλαδή, ότι κανένα από τα νεοπαγή κόμματα δεν κατάφερνε να εκπροσωπηθεί. Με αυτά τα δεδομένα η δυνατότητα εκλογικού αιφνιδιασμού ουσιαστικά καταργείται.

Επιπλέον, η «ψαλίδα» α/β κόμματος συρρικνώνεται εντυπωσιακά, μέσα σε ένα μόλις μήνα, από 6,5 μονάδες σε 3. Η σμίκρυνσή της δεν είναι μόνον αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης κοινωνικής και εκλογικής συρρίκνωσης του ΠΑΣΟΚ, αλλά -για πρώτη φορά ύστερα από 1 ½ χρόνο- και σημαντικής μηνιαίας εκλογικής ανόδου της ΝΔ (+2%, 29%). Αν και το ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να προηγείται, η έως σήμερα αδιαμφισβήτητη εκλογική κυριαρχία του τίθεται πλέον σε δοκιμασία. Ο μέσος όρος μηνιαίων απωλειών της εκλογικής του επιρροής, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, υπολογίζεται σε 1,5 μονάδες. Γεννάται επομένως το εύλογο ερώτημα ποια πολιτική πρωτοβουλία, ή ποιο μείζον γεγονός είναι σε θέση να ανακόψει, ή να αντιστρέψει αυτήν την κατεύθυνση;

Η άνοδος της επιρροής της ΝΔ εντοπίζεται σε δύο παράγοντες: Πρώτον, σε περιορισμό των διαρροών που εμφάνιζε προς το ΛΑΟΣ, αλλά και το κόμμα της κ.Μπακογιάννη, ιδίως κατά το τελευταίο 2μηνο. Ο περιορισμός αυτού του τύπου των διαρροών αύξησε την κομματική συσπείρωση της ΝΔ από 52% τον Απρίλιο, σε 56%. Οι διαρροές προς το ΛΑΟΣ περιορίζονται από 9% (των ψηφοφόρων του 2009) τον περασμένο Μάρτιο, και 6% τον Απρίλιο, σε μόλις 4%. Επιπλέον, η δημοτικότητα του Γ.Καρατζαφέρη, υπέστη μηνιαίες απώλειες της τάξης του 8%, ενώ η εικόνα του κόμματός του απώλειες της τάξης του 5%. Είναι φανερό, ότι η επίθεση «αποδόμησης» που εξαπέλυσε ο Β.Μεϊμαράκης υπήρξε αποτελεσματική και προκάλεσε σημαντική ζημιά στον σύνοικο. Αντίστοιχη συρρίκνωση παρατηρείται και στις διαρροές που είχε καταγράψει η ΝΔ προς τη ΔΗΣΥ (περιορίζονται από 3,5% των ψηφοφόρων του 2009, σε μόλις 1%). Αυτή η μεταβολή έχει διαφορετική ερμηνεία και σχετίζεται περισσότερο με τις αντιλήψεις της κοινής γνώμης για στο Μνημόνιο, καθώς και τη στάση που έχει τηρήσει η κ.Μπακογιάννη απέναντι σε αυτό. Δεύτερον, αφορά τα κέρδη που αποκομίζει η ΝΔ στο λεγόμενο «ενδιάμεσο εκλογικό σώμα», δηλαδή σε εκείνους του ψηφοφόρους, που κατά καιρούς έχουν υπερψηφίσει αμφότερους τους κομματικούς σχηματισμούς εξουσίας. Ο δεύτερος παράγοντας είναι προφανώς περισσότερο σημαντικός. Με βάση τη μέτρηση του Μαΐου, υπολογίζεται ότι η απευθείας μετατόπιση ψηφοφόρων ΠΑΣΟΚ προς το κόμμα του κ.Σαμαρά προσεγγίζει σήμερα το 6%. (Παρόμοιας τάξης μετατόπιση έχει να καταγραφεί από τον Δεκέμβριο του 2006).

Στον ένα χρόνο που μεσολάβησε από την υπογραφή του Μνημονίου η συσσωρευμένη κοινωνική δυσαρέσκεια από την Διακυβέρνηση δεν προσέλαβε μορφές ανοικτής κοινωνικής διαμαρτυρίας. Ιστορικά, λόγω της ιδεολογικής εδραίωσης του κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα, η κοινωνική δυσαρέσκεια λαμβάνει συνήθως τη μορφή της κοινοβουλευτικής-εκλογικής διεξόδου, με αποδοκιμασία του κυβερνώντος κόμματος. Η πιθανότητα να δοθεί παρόμοια διέξοδος και στη σημερινή συγκυρία παραμένει σημαντική και δεν είναι βέβαιον ότι η αυξημένη αποχή μπορεί να την περιορίσει.