Σχόλιο του
ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ*
Μετά τις ευρωεκλογές του 2009 οι δημοσκοπήσεις δέχθηκαν μια σφοδρή επίθεση και αμφισβητήθηκε σε μεγάλο βαθμό η αξιοπιστία τους. Ιδιαίτερα έντονη ήταν η επίθεση που δέχθηκε η Public Issue. Μια σειρά δημοσιευμάτων αμφισβήτησε τη δυνατότητα εκτίμησης της εκλογικής επιρροής των κομμάτων, παρουσιάζοντας τις εκτιμήσεις ως «προφητείες» και παρομοίωσαν τους δημοσκόπους με το μάντη Κάλχα. Κάποια άλλα δημοσιεύματα προχώρησαν ακόμα περισσότερο εμφανίζοντας την Public Issue ως συνωμότη! Στις παραπάνω προκλήσεις απαντήσαμε διεξοδικά αποδεικνύοντας την άγνοια όσων αμφισβητούν την εκτίμηση της εκλογικής επιρροής ως μέθοδο ανάλυσης και παρουσίασης των δημοσκοπήσεων [Απάντηση στις επικρίσεις για την πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος]. Όμως, οι πρόσφατες εκλογές για τη Βουλή των αντιπροσώπων στις ΗΠΑ μας δίνουν την ευκαιρία να επανέλθουμε σε αυτό το ζήτημα.
Στο διάστημα που προηγήθηκε των εκλογών, υπήρξε πληθώρα προβλέψεων κα εκτιμήσεων για το εκλογικό αποτέλεσμα, από ακαδημαϊκούς, αναλυτές και τις εταιρίες δημοσκοπήσεων, σε πείσμα της ελληνικής αντίληψης ότι οι εκλογές δεν αποτελούν αντικείμενο πρόβλεψης. Η γνωστότερη και πιο έγκυρη εταιρία δημοσκοπήσεων, η Gallup, δημοσίευσε στις 31/10, μόλις 2 ημέρες πριν τις εκλογές, την εκτίμησή της για το εκλογικό αποτέλεσμα: 55% για τους Ρεπουμπλικάνους και 40% για τους Δημοκρατικούς [η εκτίμηση της Gallup]. Το αποτέλεσμα αυτό θα έδινε 272 έδρες στους Ρεπουμπλικάνους, τη μεγαλύτερη πλειοψηφία από το 1920! Το πραγματικό αποτέλεσμα ήταν 49,7% για τους Ρεπουμπλικάνους και 44,7% για τους Δημοκρατικούς, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι ελέγχουν πλέον 239 έδρες.
Όπως ήταν φυσικό, η αποτυχία της Gallup προκάλεσε πολλά σχόλια και ήδη από πολλούς αναλυτές έχουν διατυπωθεί κάποιες εξηγήσεις για αυτήν την αποτυχία [σχετικό άρθρο]. Η πιθανότερη εξήγηση είναι, ότι το υπόδειγμα με το οποίο η Gallup προσπαθεί να ανιχνεύσει τους «πιθανούς ψηφοφόρους» (likely voters) δεν μπόρεσε αυτή τη φορά να εκτιμήσει σωστά την σύνθεση του εκλογικού σώματος, καθώς ο υπερβολικός ενθουσιασμός των Ρεπουμπλικάνων για την επερχόμενη νίκη τους είχε ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται στις δημοσκοπήσεις προθυμότεροι να συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία, σε σχέση με τους Δημοκρατικούς. Παρά την αποτυχία της πρόβλεψης της Gallup, πολύ μεγαλύτερης από την όποια αποτυχία των ελληνικών δημοσκοπήσεων για τις ευρωεκλογές και τις περυσινές βουλευτικές εκλογές, δεν βρέθηκε κανείς στις ΗΠΑ να αμφισβητήσει την εγκυρότητα της εταιρίας ή την δυνατότητα πρόβλεψης του εκλογικού αποτελέσματος. Μήπως λοιπόν και η Gallup είναι «προφήτης»; Ή μήπως τελικά είναι συνωμότης;
*ο Γιώργος Συμεωνίδης είναι μαθηματικός (M.Sc), αναλυτής στατιστικών υποδειγμάτων της Public Issue.